I-Afrika, elelona lizwekazi lixhomekeke kakhulu kuncedo lwehlabathi, ifumene uncedo lwezemali oluninzi kumazwe ahlukeneyo anikelayo nakumaziko ehlabathi. Olu ncedo lujonge ukujongana nemingeni emininzi yophuhliso, ebandakanya ukupheliswa kwentlupheko, ukuphuculwa kwezempilo, uphuhliso lweziseko zophuhliso, imfundo, nokunye. Uncedo lwangaphandle e-Afrika lunembali ende ukusuka kwixesha lobukoloniyali xa amagunya aseYurophu anikezela ngoncedo kwiikoloni zabo ngendlela yophuhliso lweziseko zophuhliso kunye neenkonzo zentlalo yoluntu.
Nangona kunjalo, uncedo lwangoku lwangaphandle e-Afrika lwafumana ukuduma emva kokuphela kobukoloniyali phakathi kwenkulungwane yama-20. Amazwe ase-Afrika asandula ukuzimela afuna inkxaso yezemali kwiibloko zaseNtshona naseMpuma ngexesha leMfazwe yoMlomo, ekhokelela kukhuphiswano olubalulekileyo lwezopolitiko ngempembelelo kwilizwekazi. Uncedo lwamazwe angaphandle lunemiba emihle nemibi, kwaye ukusebenza kwalo kuxhomekeke kwizinto ezahlukeneyo, kubandakanywa nolawulo, uxanduva, kunye nokulungelelaniswa koncedo nezinto eziphambili kumazwe afumana uncedo.
Nanga amazwe ali-10 aphezulu afumana olona ncedo lwamazwe angaphandle e-Afrika.
Uhlu | ilizwe | Uncedo lwangaphandle |
1. | Mozambikh | 2.06 billion |
2. | Yuthophiya | 1.31 billion |
3. | Egypt | 1.29 billion |
4. | Thanzaniya | 1.23 billion |
5. | Khot divwa | 1.07 billion |
6. | Iriphabliki yaseKhongo Ekhululekile | 807 million |
7. | Mzantsi Afrika | 657 million |
8. | Ghana | 653 million |
9. | Zambiya | 641 million |
10. | Uganda | 638 million |