Owo-ori jẹ idiyele idiyele pataki tabi diẹ ninu awọn iru owo-ori ti a fi paṣẹ lori ẹniti o san owo-ori (ẹni kan tabi ti ofin miiran) nipasẹ ajo ajọ ijọba kan lati le ṣafikun awọn inawo ilu. Ni orile-ede Kenya, Alakoso Awọn Owo Ilẹ Kenya (KRA) jẹ lodidi fun ayẹwo, gbigba ati ṣiṣe iṣiro fun gbogbo awọn owo ti o jẹ ti ijọba. Ni apapọ, ẹniti n san owo-ori naa jẹ oriṣi oriṣi meji; taara-ori ati aiṣe-oṣe-taara. Owo-ori ti o taara, gẹgẹbi owo-ori owo-ori, ti jẹ lori owo-owo tabi awọn ere ti eniyan ti o sanwo. Ni apa keji, owo-ori ti kii ṣe alaiṣe, ti jẹ gbese nigba ti o ra awọn ọja tabi awọn iṣẹ.
1. Owo ori
Owo-ori owo-ori jẹ owo-ori taara ti o gba lori gbogbo owo-wiwọle ti eniyan, boya olugbe tabi ti kii ṣe olugbe, eyiti o gba wọle tabi ti o wa lati Kenya. Owo -ori owo -wiwọle ti paṣẹ lori:
- Owo oya iṣowo lati eyikeyi iṣowo tabi oojọ.
- Owo oya iṣẹ.
- Iyalo owo oya.
- Owo oya idoko-owo.
- Owo ti n wọle lati awọn iṣẹ ti a ṣe laarin awọn miiran.
- Awọn owo ifẹhinti laarin awọn miiran.
Awọn ọna oriṣiriṣi wa ti gba owo-ori owo-ori lati awọn ile-iṣẹ ati awọn ajọṣepọ, da lori orisun orisun owo wọn.
a. Owo -ori ile -iṣẹ
Eyi jẹ fọọmu ti Owo Income Tax ti o ni imọran lori awọn ajọṣepọ gẹgẹbi Awọn ileto ti a lopin, Awọn Igbẹkẹle, ati Awọn Ijọpọ-owo, lori owo oya-owo wọn lododun. Awọn ile-iṣẹ ti o wa ni ita Kenya ṣugbọn ṣiṣẹ ni orile-ede Kenya tabi ni ẹka kan ni orile-ede Kenya san owo-ori Taxi lori owo-ori ti o wa laarin Kenya nikan. Iwọn owo-ori fun awọn ile-iṣẹ olugbe jẹ 30% ati 37.5% fun awọn ajo ti kii ṣe olugbe lori gbogbo awọn ere-ori owo.
b. San Bi O Ṣe Gba (PAYE)
Eyi jẹ ọna ti gbigba owo -ori ni orisun lati ọdọ awọn ẹni -kọọkan ni oojọ ere. Awọn ile -iṣẹ ati Awọn ajọṣepọ pẹlu awọn oṣiṣẹ ni a nilo lati yọkuro owo -ori ni ibamu si awọn oṣuwọn owo -ori ti nmulẹ lati awọn owo -iṣẹ awọn oṣiṣẹ tabi owo -iṣẹ lori ọjọ isanwo kọọkan fun oṣu kan ati firanṣẹ kanna si KRA ni tabi ṣaaju 9th ti oṣu atẹle. Owo oya ti owo -ori oṣooṣu jẹ bi atẹle:
No. | Atilẹyin owo oya | Tax% |
1. | KH 11,180 ati ni isalẹ | 10% |
2. | KH 11,181 si KH 21,714 | 15% |
3. | KH 21715 si KH 32,248 | 20% |
4. | KH 32,249 si KH 42,781 | 25% |
5. | KH. 42,782 ati loke | 30% |
c. Opo-ifẹ Idaabobo (WHT)
Eyi jẹ owo-ori ti o jẹ iyọkuro lati awọn kilasi owo-wiwọle kan ni aaye ti ṣiṣe isanwo, si awọn ti kii ṣe oṣiṣẹ. WHT ti yọkuro ni orisun lati awọn orisun owo -wiwọle wọnyi:
- anfani
- Awọn pinpin
- royalties
- Išakoso tabi awọn owo idiyele (pẹlu ile-iṣẹ, ibẹwẹ tabi awọn adehun ọja adehun)
- ise
- Awọn owo ifẹyinti
- Iya ti a gba nipasẹ awọn ti kii ṣe olugbe
- Awọn owo sisan miiran ti a sọ tẹlẹ
Awọn ile -iṣẹ ati awọn ajọṣepọ ti n ṣe isanwo, jẹ iduro fun iyọkuro ati fifun owo -ori si Komisona ti Awọn owo -ori ti inu. Awọn oṣuwọn WHT fun awọn olugbe:
No. | IDT-ori | Tax% |
1. | Iye owo iyatọ | 10% |
2. | Pipin Didara | 5% |
3. | royalties | 5% |
4. | Iṣeduro / owo ile-iṣẹ | 5% |
5. | Iye owo adehun | 3% |
6. | Omiran lati awọn ohun elo gbigbe | 25% |
7. | Iyokuro lati ọwọ awọn alamọ ti ijọba | 15% |
8. | Ayẹwo anfani lati awọn ile-iṣẹ ile | 10% |
9. | Ṣe iyasọtọ anfani lati awọn ohun elo idaniloju | 20% |
10. | Awọn alakoso iṣeduro alagbese | 5% |
11. | Awọn Ile-iṣẹ Agọto Iṣura | 10% |
Awọn oṣuwọn WHT fun awọn ti kii ṣe olugbe:
No. | IDT-ori | Tax% |
1. | Iye owo iyatọ | 15% |
2. | royalties | 20% |
3. | Igbese Iyagbe fun Ohun-ini Titun | 30% |
4. | Igbese Iyagbe fun Ohun-ini Iyipada | 15% |
5. | Idari ati Awọn Owo Ọjọgbọn | 20% |
6. | Iwọn owo-ori / iyọọda ọdundun | 5% |
7. | Irisi tabi awọn iṣẹ iṣẹ | 20% |
8. | Ni atilẹyin / seto irisi | 20% |
9. | Išakoso tabi Awọn ọja Ọjọgbọn | 12.5% |
10. | Iyokuro lori awọn ohun elo ti n ru | 20% |
d. Owo -ori ilosiwaju
Eyi jẹ owo-ori ti a san tẹlẹ ṣaaju ki ọkọ ayọkẹlẹ ti ile-iṣẹ tabi ọkọ ti n lọ ọkọ ayọkẹlẹ n lọ fun ayẹwo ayewo. O kan si awọn ọkọ ayọkẹlẹ ti ile-iṣẹ ṣaaju ki o forukọsilẹ bi awọn ọkọ ti n ṣowo. Awọn oṣuwọn fun awọn ẹlomiiran, awọn ibọn kekere, awọn ọkọ ayọkẹlẹ ti awọn ọkọ ati awọn olukọni ni KH 60 fun agbara agbara ni oṣu kan tabi KH 720 fun eroja fun ọdun. Lakoko ti o jẹ fun awin, pickups, awọn oko ati awọn oko-oko ni KH 1,500 tabi KH 2400 fun pupọ ti agbara agbara fun ọdun.
e. Owo -ori fifi sori
Tax ti a ti san nipasẹ awọn eniyan ti o ni owo-ori fun ọdun kan ti o jẹ KH 40,000 ati loke.
2. Owo -ori owo -ori yiyalo/Ibugbe
Eyi jẹ owo -ori ti a gba lori owo oya yiyalo ti a gba lati yiyalo ohun -ini. Owo -ori ti owo oya yiyalo da lori bii o ti lo ohun -ini iyalo fun ibugbe tabi awọn idi iṣowo. Awọn ile -iṣẹ ati Awọn ajọṣepọ ti o ya ohun -ini si awọn eniyan miiran fun boya ibugbe tabi lilo iṣowo ni a nilo lati san owo -ori owo -ori lori iyalo ti o gba.
Lati dẹrọ ibamu, KRA yan awọn aṣoju lati daduro ati sanwo, ipin kan ti iyalo nla bi owo-ori. Awọn aṣoju wọnyi le rii daju nipasẹ oluyẹwo aṣoju lori iTax. Owo-ori sisan lori awọn owo-wiwọle ti kojọpọ lati ohun-ini ibugbe ni Kenya ti ṣeto ni o pọju Ksh 10 million fun ọdun owo-wiwọle kan. Oṣuwọn naa jẹ 10% ti iyalo apapọ oṣooṣu, sisanwo ṣaaju tabi lori 20th ti gbogbo osù.
3. Iye-owo ti a fi kun owo (VAT)
Owo -ori Afikun Iye ti wa ni idiyele lori ipese ti awọn ẹru owo -ori tabi awọn iṣẹ ti a ṣe tabi ti a pese ni Kenya ati lori gbigbe wọle ti awọn ẹru owo -ori tabi awọn iṣẹ si Kenya. Lakoko ti awọn ile -iṣẹ ati awọn ajọṣepọ le forukọsilẹ atinuwa fun VAT wọn gbọdọ forukọsilẹ ti owo -wiwọle lododun wọn ba kọja Ksh 5,000,000. Lati dẹrọ ibamu, KRA yan awọn aṣoju lati da duro ati sanwo, VAT lori awọn ipese ti a ṣe. Awọn aṣoju wọnyi le jẹrisi nipasẹ oluyẹwo aṣoju lori iTax. VAT kan bi atẹle:
- 16% - fun gbogbo awọn ọja ati iṣẹ ti owo-ori.
- 0% - fun awọn ẹgbẹ pato ti awọn ọja ati iṣẹ.
4. Ojuse to peye
Eyi jẹ ojuse ti excise ti paṣẹ lori:
- Awọn ọja ti a ṣe ni Kenya.
- Wọle si Kenya.
Awọn ile -iṣẹ ati awọn ajọṣepọ ti n ṣowo ni ohun iyalẹnu ti o dara ati awọn iṣẹ ni a nilo lati san ojuse excise. Awọn ẹru ati iṣẹ wọnyi pẹlu:
- Omi alumọni.
- Juices, asọ ti ohun mimu.
- Kosimetik ati awọn igbaradi fun lilo lori irun.
- Miiran ọti oyinbo se lati malt.
- Opaque ọti oyinbo.
- Awọn iṣẹ foonu alagbeka alagbeka.
- Awọn owo idiyele fun gbigbe owo laarin awọn miiran.
5. Owo-ori Owo-Owo (CGT)
Eyi jẹ oriṣi owo-ori owo-ori eyiti a gba owo lori ere ti o jẹ ki iṣowo ṣe lẹhin ti o ta ilẹ tabi ile.
6. Wiwọle ti ibẹwẹ
Eyi jẹ iru isanwo ti KRA gba ni aṣoju ọpọlọpọ awọn ile -iṣẹ ikojọpọ owo -wiwọle ni Kenya. Awọn oriṣi meji ti owo -wiwọle ibẹwẹ ni:
- Stamp ojuse
- Kalokalo ati owo -ori adagun -odo
a. Ojuse ontẹ
Ilana ori-ori jẹ idiyele-ori kan lori gbigbe awọn ohun-ini, awọn pin kakiri ati iṣura. O ti gba nipasẹ Ijoba ti Awọn Ilẹ-ilẹ, ti o ṣe iṣẹ keji si iṣẹ Alaṣẹ Iyanwo ti Kenya (KRA).
b. Kalokalo ati owo -ori adagun -odo
Eyi jẹ owo-ori owo-ori lori awọn ere lati tẹtẹ, ere ati awọn iṣẹ lọpọlọpọ. Tẹtẹ tẹtẹ, ere ati awọn iṣowo lotiri ni a nilo lati ṣe idaduro bi owo-ori, ati sanwo si KRA, ida kan ninu awọn ere ti a san jade fun awọn bori.
7. Ojuse kọsitọmu
Ojuse kọsitọmu jẹ owo -ori tabi owo -ori ti a paṣẹ lori awọn ẹru nigbati gbigbe lọ si awọn aala okeere. KRA paṣẹ owo -ori yii nigbati awọn ẹru gbe wọle tabi okeere lati Kenya. Orile -ede Kenya lo awọn owo -ori ti o da lori eto isọdọkan agbaye (HS) ti isọdi ọja, ati lo awọn iṣẹ ati awọn owo -ori ti Agbegbe Afirika ti Ila -oorun (EAC) Owo -ode Ti o wọpọ. Awọn oṣuwọn yatọ lati ọkan ti o dara si omiiran.
Fun awọn agbewọle wọle lati ilu okeere, idiyele asọye agbewọle ti 2.25% ti idiyele, iṣeduro, ati ẹru ọkọ ni idiyele. Ẹka kọsitọmu yoo ni imọran lori iṣẹ isanwo. Ni gbogbogbo, ojuse kọsitọmu ni a gba ni awọn oṣuwọn laarin 0%ati 100%, pẹlu iwọn apapọ ti 25%. Awọn gbigbe wọle si Kenya jẹ koko -ọrọ si oṣuwọn VAT ti o jẹ deede ti 16%, ti a san lori akopọ ti iye CIF, iṣẹ, ati awọn owo -ori miiran ti o wulo.
8. Owo -ori ohun -ini
Eyi jẹ owo -ori ti a gba lori ilẹ tabi awọn ilọsiwaju ilẹ (awọn ile) nipasẹ ijọba agbegbe oniwun. O wa lori iye ti ohun -ini ati ipo rẹ. O yatọ lati agbegbe kan si omiiran.
9. -ori Idanilaraya
Iru iru-ori yii ni a ti paṣẹ lori awọn iṣẹ iṣeduro ti o ṣe igbadun, fun apeere; awọn tiketi ere orin, alejo gbigba iṣẹlẹ kan ni ile-itage kan tabi isise.