တမန်တော်များသည် ဤလောကသို့ရောက်ရှိရန် ယေရှု၏တာဝန်ကို ထမ်းဆောင်ရန် သင်မျှော်လင့်ထားသည့်အဖွဲ့မျိုးမဟုတ်ပေ။ သူတို့အတွက် ထူးထူးခြားခြား သို့မဟုတ် အံ့မခန်း တစ်စုံတစ်ရာ မရှိခဲ့ပါ။ တမန်တော်ဆယ့်နှစ်ပါးတို့သည် သာမန်အလုပ်လုပ်ကိုင်သူများသာဖြစ်သည်။ သို့သော် သခင်ယေရှုသည် ၎င်းတို့အား အသင်းတော်၏ ကျောရိုးအဖြစ် ဖွဲ့စည်းကာ စိတ်ကူးနိုင်သမျှ ထူးထူးခြားခြား လုပ်ဆောင်ရန် ၎င်းတို့အား ပေးဆောင်ခဲ့သည်- သိထားဖူးသမျှ အင်အားအကောင်းဆုံး အင်ပါယာ အပါအဝင် ကမ္ဘာတစ်ခုလုံးကို ခေါ်ဆိုရန်၊ ရှင်ပြန်ထမြောက်သော ခရစ်တော်ကို ယုံကြည်ခြင်းနှင့် နောင်တရစေရန်၊
ပညာတတ်၊ ပထမရာစုရောမနိုင်ငံသား မည်သူမဆို ရာစုနှစ်သုံးစုအတွင်း ခရစ်ယာန်ယုံကြည်ခြင်းသည် အင်ပါယာ၏တရားဝင်ယုံကြည်မှုဖြစ်လာမည်ဟူသော ခန့်မှန်းချက်ကို ရယ်မောကြမည်မှာ သေချာပါသည်။ တမန်တော် ၁၂ ပါး မည်သို့သေဆုံးသည်ကို လူအများက အံ့ဩနေကြသော်လည်း ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် တမန်တော် နှစ်ဦးတည်းသာ ယေရှုကို သစ္စာဖောက်ပြီးနောက် ထွက်သွားကာ မိမိကိုယ်ကို ကြိုးဆွဲချ ယုဒနှင့် ဟေရုဒ်က ကွပ်မျက်ခဲ့သော ဇေဗေဒဲ၏သား ယာကုပ်၊ ၄၄ ခုနှစ်ခန့်က၊ အေဒီ (တ ၁၂:၂)။
ဤသည်မှာ တမန်တော်ဆယ့်နှစ်ပါးတွင် တစ်ဦးစီ သေဆုံးပုံဖြစ်သည်။
၅။ ပေတရု
ရှိမုန်ပေတရု၊ သို့မဟုတ် Cephus ဟုလည်းလူသိများသည်။ ပေတရုသည် တပည့်တော်တကျိပ်နှစ်ပါး၏ခေါင်းဆောင်ဖြစ်ပြီး၊ ဂါလိလဲပင်လယ်၏မြောက်ဘက်ကမ်းရိုးတန်းတစ်လျှောက်ရှိ ရှေးခေတ်ငါးဖမ်းရွာ ဗက်ဇဲဒရွာမှ ဆင်းသက်လာသူဖြစ်သည်။ ပေတရုသည် ယေရှုအပေါ် နူးညံ့သိမ်မွေ့သော်လည်း ခိုင်မာပြီး အလွန်သစ္စာစောင့်သိကြောင်း သမ္မာကျမ်းစာက မကြာခဏဖော်ပြသော်လည်း သူသည် မစုံလင်ပါ။ သခင်ယေရှုအဖမ်းခံရသောအခါ ပေတရုသည် သူ၏အသက်ကိုကြောက်သောကြောင့် နှိပ်စက်ညှဉ်းပန်းခြင်းကိုရှောင်ရန် သူ့ကိုငြင်းပယ်ခဲ့သည်။
ပညာမတတ်သူ ပေတရုသည် မောရှေပညတ်တွင် လေ့ကျင့်မသင်ကြားဘဲ နှေးကွေးသော သင်ယူသူဖြစ်ပြီး မကြာခဏ အမှားလုပ်မိသော်လည်း မိမိကိုယ်မိမိ သက်သေပြရန် အခွင့်အရေးပေးသောအခါတွင် အရည်အချင်းရှိကြောင်း သက်သေပြခဲ့သည်။ ယေရှုသည် ရေပေါ်လမ်းလျှောက်သောအခါ ပေတရုသည် သူ့ထံသို့ ချဉ်းကပ်ခဲ့သည်။ သေဆုံးသွားသောမိန်းကလေးကို ယေရှုအသက်ပြန်ရှင်စေသည့်အချိန်အပါအဝင် အံ့ဖွယ်အမြောက်အမြားကို ပေတရုတွေ့မြင်ခဲ့သည်။ ရောမမြို့ကြီးမီးဟု လူသိများသော ရောမမြို့၏ သုံးပုံနှစ်ပုံသည် အေဒီ 64 တွင် မီးလောင်ပြာကျခဲ့ပြီး ဧကရာဇ်နီရိုသည် ခရစ်ယာန်များကို အပြစ်တင်ကာ ပေတရုကို ကားစင်တင်သတ်ခဲ့သည်။ သခင်ယေရှုကဲ့သို့ အသေခံရန် မထိုက်တန်ဟု ခံစားရသောကြောင့် ဇောက်ထိုး လက်ဝါးကပ်တိုင်မှာ အရိုက်ခံခဲ့ရသည်။
2. ဇေဗေဒဲ၏သား ယာကုပ်၊
James the Greater ဟုလည်းလူသိများသည်။ ဇေဗေဒဲ၏သား ယာကုပ်သည် ယေရှု၏ အဓိကတပည့်များထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်ပြီး ယာကုပ်အမည်ရှိ တမန်တော်နှစ်ဦးတွင် တစ်ဦးဖြစ်သည်။ သမ္မာကျမ်းစာတွင် သူနှင့် သူ၏အစ်ကိုနှင့် တပည့်ဖြစ်သူယောဟန်တို့က သူတို့ကို ဧည့်ဝတ်မပြုဘဲ ကောင်းကင်ဘုံမှ မီးကိုချသင့်မလား။ မာကုကျမ်းတွင်၊ ယာကုပ်နှင့် ယောဟန်တို့သည် ရာဇပလ္လင်တစ်ဖက်တစ်ချက်တွင် ထိုင်နိုင်၊ အာဇာနည်အဖြစ်သို့ လိုက်မည်ဟု ကတိပြုရန် ယေရှုကို မေးခဲ့သည်။ သမ္မာကျမ်းစာတွင် မှတ်တမ်းတင်ထားသော တစ်ဦးတည်းသော အာဇာနည်အဖြစ် ယာကုပ်သည် ခေါင်းဖြတ်ခံရဖွယ်ရှိသည့် ဘုရင်ဟေရုဒ်၏လက်၌ ဓားဖြင့် သေဆုံးသွားခဲ့သည်။
သခင်ယေရှုအတွက် ပထမဆုံးအသေခံသူဟု သတ်မှတ်ခံရသည်။ အစဉ်အလာအရ ဂျိမ်းစ်သည် စပိန်နိုင်ငံသို့ သာသနာပြုတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ထိုနေရာတွင် သင်္ဂြိုဟ်ခြင်းခံခဲ့ရသော်လည်း ခရစ်ယာန်ဘုရားကျောင်း၏အစောပိုင်းကာလတွင် ဂျေရုဆလင်တွင် သေဆုံးသွားသောကြောင့် ယင်းယုံကြည်ချက်တွင် ပြဿနာအချို့ရှိသည်။ မည်သို့ပင်ဆိုစေကာမူ၊ ရာစုနှစ်များစွာကြာ ခရစ်ယာန်များသည် Camino de Santiago ဟုခေါ်သော နှစ်စဉ်ဘုရားဖူးခရီးဖြင့် စပိန်အနောက်မြောက်ပိုင်းရှိ သူ၏သင်္ချိုင်းနေရာကို သွားရောက်ခဲ့ကြသည်။ Santiago de Compostela မြို့ရှိ Saint James the Great နတ်ကွန်းသို့ နှစ်စဉ် လူ 300,000 ခန့် လာရောက်ကြသည်။
3. ဇေဗေဒဲ၏သားယောဟန်၊
ဇေဗေဒဲ၏သားယောဟန်သည် ယေရှု၏တပည့်အသိုင်းအဝိုင်းတွင် တတိယမြောက်အဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ပြီး သာ၍ကြီးမြတ်သောယာကုပ်၏ညီဖြစ်သည်။ သူသည် ယေရှုထံမခေါ်မီ တံငါသည်ဖြစ်ခဲ့သည့် တမန်တော်များစွာထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ယောဟန်သည် ယေရှု၏မိခင်မာရိကို သူ့အိမ်သို့ခေါ်ဆောင်၍ ပြုစုစောင့်ရှောက်သောအခါအပါအဝင် သမ္မာကျမ်းစာတွင်ဖော်ပြထားသော အဓိကဖြစ်ရပ်အချို့အတွက် လူသိများသည်။ ယေရှု၏သင်္ချိုင်းဂူဗလာဟု သတင်းကြားသောအခါ ယောဟန်နှင့် ပေတရုတို့သည် ထိုနေရာသို့ အတူတူပြေးကြသည်။ ယောဟန်သည် ဦးစွာရောက်ရှိလာပြီး ကျမ်းချက်အတိုင်း ယေရှု ရှင်ပြန်ထမြောက်မည်ကို မသိဘဲ ကျန်ရစ်ခဲ့သော ပိတ်ဖုံးများဖြင့် လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်သော စုံတွဲကို တွေ့ခဲ့ရသည်။
ထုံးတမ်းစဉ်လာအရ ယောဟန်သည် ဗျာဒိတ်ကျမ်းကိုရေးခဲ့သော Patmos ကျွန်းသို့ ပြည်နှင်ဒဏ်ခံခဲ့ရသည်။ အေဒီ ၉၈ တွင် သူသည် အခြားတပည့်အားလုံးနှင့်မတူဘဲ အသက်ကြီးမှ ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ ယောဟန်မသေမီတွင် ပေတရုသည် ယေရှုအား ယောဟန်အား “သခင်၊ သူသည် အဘယ်သို့ဖြစ်မည်နည်း” ဟုမေးခဲ့သည်။ ပေတရုကို အနည်းနှင့်အများပြောခြင်းဖြင့် ယေရှုက သူ၏ကိစ္စမဟုတ်ကြောင်း ဖြေကြားခဲ့သည်။ ယောဟန်သေမည်မဟုတ်ကြောင်း ယုံကြည်ရန် တပည့်များအား ဦးဆောင်ခေါ်ဆောင်ခြင်းမှာ မှားယွင်းခဲ့သဖြင့် ယေရှုသည် အခြားသူများထက် ယောဟန်၏သေခြင်းအတွက် ကွဲပြားသောအစီအစဉ်များ ရှိနေပြီဟု ယူဆမိပါသည်။
၁၂။နြေ္ဒ
အန္ဒြေသည် တံငါသည်ဖြစ်ပြီး၊ ယေရှုက သူ့ကိုအစေခံရန် ယေရှုခေါ်ခဲ့သည့် ပထမဆုံးတပည့်ဖြစ်သည်။ သူသည် အဓိကတပည့်သုံးဦးတွင် တစ်ဦးမဟုတ်သော်လည်း ယေရှုနှင့် ပို၍ရင်းနှီးသောတပည့်များထဲမှ တစ်ဦးအဖြစ် လူသိများသည်။ ထိုမတိုင်မီက အန္ဒြေသည် ယေရှု၏ဝမ်းကွဲနှစ်ခြင်းဆရာယောဟန်၏ တပည့်ဖြစ်သည်။ အန္ဒြေသည် ပေတရုထံသို့ ပေတရုကို ခေါ်ဆောင်ကာ ယေရှုသည် မေရှိယဖြစ်ကြောင်းကို ပေတရုက ယေဇူးအား မေရှိယအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခြင်းအတွက် ဂုဏ်ကျေးဇူးအားလုံးကို ပေးလေ့ရှိသော်လည်း ပေတရုသည် ယေဇူးကို မေရှိယဖြစ်ကြောင်း ပြောပြခဲ့သည်။ ဤသည်မှာ ကျမ်းဂန်များတွင် သူ့အစ်ကိုထက် အန်ဒရူးအမြဲလိုလို ဒုတိယ လာပုံ၏ ဥပမာတစ်ခုသာဖြစ်သည်။
၎င်းသည် ပေတရုထက် အသက်ငယ်သော်လည်း အရေးမကြီးဟု ယူဆသောကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်။ Andrew သည် ဂရိ Patras မြို့တွင် အေဒီ 60 တွင် ကားစင်တင်ခဲ့သည်။ Andrew ၏ လုပ်ရပ်များ အရ၊ သူသည် Saint Andrew's Cross ဟုခေါ်သော X ပုံသဏ္ဍာန် လက်ဝါးကပ်တိုင် နှင့် ချည်နှောင်ခံထားရသည်၊ အကြောင်းမှာ ပေတရုကဲ့သို့ပင်၊ သခင်ယေရှု အသေခံခြင်း နှင့်ပင် မိမိကိုယ်ကို သေထိုက်သည်ဟု ယူဆသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ တစ်ချိန်လုံး တရားဟောခြင်းကို သုံးရက်ကြာ ဆိုင်းငံ့ထားခဲ့သည်။ အစောပိုင်း ကျမ်းချက်များအရ Andrew ၏ အာဇာနည်နေ့တွင် အသုံးပြုခဲ့သော ကားစင်ကို ရိုးရာလက်ဝါးကပ်တိုင်အဖြစ် ဖော်ပြခဲ့သည်။ ဇာတ်လမ်းနှစ်ပုဒ်စလုံးတွင် သူသည် သံမှိတ်ထက် ချည်နှောင်ထားသည်။
၉၅။ဖိလိပ္ပု
တမန်တော်ဖိလိပ္ပုကို ဓမ္မသစ်ကျမ်းတွင် အကြိမ်အနည်းငယ်မျှသာ ဖော်ပြထားပါသည်။ သူသည် သမ္မာကျမ်းစာတစ်လျှောက် ဆွေးနွေးနေသော ဖိလိပ္ပုအမည်ရှိ အမျိုးသားလေးဦးအနက်မှ တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ပို၍ပင်ရှုပ်ထွေးစေရန်အတွက် အစောပိုင်းကျမ်းစာဖတ်သူများသည် ဤဖိလစ်များအားလုံးကို တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ရောထွေးသွားတတ်သည်။ တမန်တော်ဖိလိပ္ပုအကြောင်း လူသိနည်းပါတယ်။ ပေတရုနှင့် အန္ဒြေတို့ကဲ့သို့ပင်၊ သူသည် ဂါလိလဲပင်လယ်ရှိ ကမ်းရိုးတန်းဗက်ဇဲဒမြို့မှဖြစ်သည်။ ဖိလိပ္ပုသည် သူ၏တပည့်ချင်းများထက် ဂရိစကားပိုကောင်းကြောင်း ယေရှုကိုမြင်လိုသောကြောင့် ဖိလိပ္ပုကိုလိုက်ရှာသော ဂရိအမျိုးသားအချို့ကို သမ္မာကျမ်းစာတွင် ဖော်ပြထားပါသည်။
နာသနေလကို သခင်ယေရှုထံ ယူဆောင်လာသောကြောင့် လူသိများသည်။ ယောဟန်ကျမ်းတွင်၊ ယေရှုသည် ဖိလိပ္ပုအား ငတ်မွတ်သူငါးထောင်ရှိသောလူအုပ်အတွက် မည်သည့်နေရာတွင် မုန့်ဝယ်ရမည်ကို မေးမြန်းခြင်းဖြင့် ဖိလိပ္ပုအား စမ်းသပ်ခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် ဖိလိပ္ပုက ကျမ်းချက်၌ ယေရှုအား ခမည်းတော်ဘုရားသခင်အား သူတို့အားပြရန် တောင်းဆိုသောအခါ ယေရှုက “ငါ့ကိုမြင်သောသူသည် ခမည်းတော်ကိုမြင်ပြီ” ဟုတုံ့ပြန်ခဲ့သည်။ အေဒီ 80 ဝန်းကျင်တွင် ဖြစ်ပျက်ခဲ့သော ဖိလိပ္ပုသေဆုံးခြင်းဆိုင်ရာ အမျိုးမျိုးသော မှတ်တမ်းများရှိပြီး၊ တစ်ဦးက သူသည် သဘာဝအကြောင်းတရားကြောင့် သေဆုံးသွားသည်ဟု ဆိုကာ အခြားမှတ်တမ်းများအရ ဖိလစ်ကို ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်သတ်ခြင်း သို့မဟုတ် ဇောက်ထိုး လက်ဝါးကပ်တိုင်တင်ခြင်းခံရသည်ဟု ဆိုကြသည်။
6. Bartholomew
တမန်တော် Bartholomew အကြောင်းကို သူ့နာမည်ကလွဲလို့ သိပ်မသိပါဘူး။ သူသည် အခြားအမည်တစ်ခုဖြင့် ထွက်သွားခြင်းဖြစ်နိုင်ပြီး၊ သူသည် ဖိလိပ္ပုနှင့် နီးကပ်စွာဆက်နွယ်နေပြီး ၎င်းတို့နှစ်ဦးသည် တစ်မျိုးမျိုးသော ဆက်ဆံရေးရှိကြောင်း ညွှန်ပြထားသည်။ Bartholomew သည် Nathaniel ဖြစ်သည်ဟု အချို့က ယုံကြည်ကြသည်။ ယောဟန်၏ဧဝံဂေလိတရားတွင် ဖိလိပ္ပုနှင့် ဗာသောလမဲနှင့် နီးနီးကပ်ကပ်ဆက်နွယ်နေသော နာသနေလအမည်ရှိ တမန်တော်တစ်ဦးရှိသည်၊ ယောဟန်တွင်ဖော်ပြထားခြင်းမရှိသော်လည်း အခြားသူများကမူ ဗာသောလမဲနှင့် နာသနေလတို့သည် ကွဲပြားသည်ဟု ထင်မြင်ကြသည်။ Bartholomew သည် အခြားတမန်တော်များကဲ့သို့ အသေသတ်ခံရဖွယ်ရှိပြီး သူသေဆုံးပုံနှင့်ပတ်သက်၍ အမျိုးမျိုးသော အခိုင်အမာပြောဆိုမှုများရှိသည်။
လူကြိုက်အများဆုံးနှင့် ကြောက်စရာကောင်းသော ဗားရှင်းအရ သူသည် အရှင်လတ်လတ် အရိုက်ခံရပြီးနောက် ခေါင်းဖြတ်ခံခဲ့ရသည်။ Bartholomew သေဆုံးမှုကို သရုပ်ဖော်သည့် ပန်းချီကားများတွင် မကြာခဏ လှီးဖြတ်ကာ အရေပြားကို ၀တ်ဆင်ထားသည် သို့မဟုတ် တောက်နေသောဓားကို ကိုင်ဆောင်ထားသည်။ Bartholomew သေဆုံးမှု၏ အခြားမှတ်တမ်းများအရ သူသည် ရိုက်နှက်ခြင်း၊ လက်ဝါးကပ်တိုင်မှာ ဇောက်ထိုးအသတ်ခံရခြင်း၊ ဇောက်ထိုးလက်ဝါးကပ်တိုင်မှာ ရိုက်ခတ်ခံရခြင်း၊ အသက်ရှင်နေသေးသည့်အချိန်၌ လက်ဝါးကပ်တိုင်မှာ ရိုက်ချခံရပြီး ဓားနှင့်ခုတ်ခံရခြင်း၊ သတိလစ်ပြီး ပင်လယ်ထဲသို့ ပစ်ချခြင်းခံရကာ ခေါင်းဖြတ်ခံရခြင်းသာ ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ကွဲလွဲနေသောဇာတ်လမ်းများကြောင့် Bartholomew သေဆုံးမှုနှင့်ပတ်သက်သည့် အသေးစိတ်အချက်အလက်များကို မသိရသေးသော်လည်း သဘာဝအကြောင်းတရားကြောင့် သို့မဟုတ် အသက်ကြီးခြင်းကြောင့် သေဆုံးခဲ့ခြင်းမဟုတ်ကြောင်း ထင်ရှားပါသည်။ သို့သော် သူသည် ဤလောကမှ ထွက်ခွာသွားသည်မှာ ကြောက်စရာကောင်းလှသည်။
၃။မဿဲ
Levi လို့လည်း ခေါ်တယ်။ Matthew သည် ဂျူးလူမျိုးချင်းများထံမှ ရောမမြို့အတွက် ငွေကောက်ခံသော အခွန်ခံတစ်ဦးဖြစ်သည်။ ပထမရာစုတွင် ဂျူးအယူဝါဒသည် အဝေဖန်ခံရဆုံးနှင့် အမုန်းဆုံးသော ပညာရပ်တစ်ခုဖြစ်သည်။ ရောမ၏ အစ္စရေးတို့ သိမ်းပိုက်မှုကို ကိုယ်စားပြုသည့် သစ္စာဖောက်မှုပုံစံအဖြစ် ရှုမြင်ခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်၊ မဿဲကို တပည့်တော်များထဲမှ တစ်ဦးဖြစ်ရန် ယေရှု တောင်းဆိုသောအခါ၊ သာမန်အားဖြင့် အပြင်လူဟု သတ်မှတ်ခံရသောသူများ အပါအဝင် သူ၏အလုပ်ကို လုပ်ဆောင်ရန် ဘုရားသခင်သည် လူအမျိုးမျိုးကို ရွေးချယ်ထားကြောင်း ပြသခဲ့သည်။ မဿဲသည် သမ္မာကျမ်းစာတွင် ခုနစ်ကြိမ်သာဖော်ပြထားသော်လည်း သူသည် လူသိအများဆုံးတပည့်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ ဧဝံဂေလိတရားအရ ယေရှုသည် အခွန်ခံတဲတစ်ခုသို့ ချဉ်းကပ်ပြီး မဿဲကို သူ့နောက်လိုက်ရန် တောင်းဆိုခဲ့သည်။
ထို့နောက် သူတို့နှစ်ဦးသည် အခွန်ခံများနှင့် အပြစ်သားများနှင့်အတူ မဿဲအိမ်၌ ညစာစားကြသည်။ ယေရှုသည် ဤအရာသည် ညံ့ဖျင်းသောစရိုက်လက္ခဏာကို သရုပ်ပြခြင်းမဟုတ်ဘဲ၊ ရွေးနုတ်၍မရသောလူ့ဘောင်အဖွဲ့အစည်းကိုပင် ဘုရားသခင်လက်ခံကြောင်းပြသရန် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ Matthew ကွယ်လွန်ခြင်းနဲ့ပတ်သက်တဲ့ အခြေအနေတွေက လျှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်ပါတယ်။ အကောင့်တစ်ခုတွင် သူသည် အသက်ကြီး၍ ဆုံးပါးသွားသည်ဟု ညွှန်ပြသော်လည်း သူ၏တပည့်ရင်းများကဲ့သို့ပင် သူသည် အသေခံရန် ပိုများပါသည်။ ခေါင်းဖြတ်ခံရခြင်း၊ ဓားထိုးခံရခြင်း၊ မီးရှို့ခံရခြင်း သို့မဟုတ် ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်ခံရခြင်းဆိုင်ရာ ဇာတ်လမ်းများအပါအဝင် သူ့တွင်ဖြစ်ပျက်ခဲ့သည့် အဖြစ်အပျက်များ အမျိုးမျိုးရှိသည်။
8. သောမတ်စ်
တမန်တော်သောမတ်စ်ကို သမ္မာကျမ်းစာတွင် များများစားစားဖော်ပြထားခြင်းမရှိသော်လည်း သူ၏ဘဝအသေးစိတ်အချက်အလက်များမှာ ကွဲလွဲနေပြီး မထင်မရှားဖြစ်နေသော်လည်း အထူးကျော်ကြားသောဖြစ်ရပ်တစ်ခုအတွင်း သူ့ကို “သံသယရှိသောသောမတ်စ်” ဟုအမည်ပြောင်ပေးခဲ့သော သံသယစိတ်ကြောင့် လူသိများလာခဲ့သည်။ ယောဟန်၏ဧဝံဂေလိတရားတွင် သောမတ်စ်သည် ယေရှု၏ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းကို သံသယဝင်ပုံအား ဖော်ပြသည်– “သူ၏လက်၌လက်သည်းအမှတ်အသားများကို ငါမမြင်ရ၍ လက်သည်းရှိရာလက်ညှိုးကိုမထည့်ဘဲ လက်ကို သူ့နံဘေး၌အပ်မထားလျှင် ယုံမည်မဟုတ်” ဟုဖော်ပြထားသည်။
သခင်ယေရှု ပေါ်လာပြီး သောမသည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ခြင်းအစစ်အမှန်ဖြစ်ကြောင်း ယုံကြည်ရန် လိုအပ်သည့်အတိုင်း သောမအား သူ၏ဒဏ်ရာများကို ထိခွင့်ပေးရန် ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။ ဤဇာတ်လမ်းသည် သက်သေကိုအခြေခံသောယုံကြည်ခြင်း၏အခြေခံအုတ်မြစ်ဖြစ်ပြီး မမြင်ဖူးသေးသောယုံကြည်သူများ၏အယူအဆအတွက်ဖြစ်သည်။ သောမတ်စ်သည် အေဒီ 3 ခုနှစ် ဇူလိုင်လ 72 ရက်နေ့တွင် ကွယ်လွန်သွားခဲ့ပြီး အစဉ်အလာအရ အိန္ဒိယနိုင်ငံ၊ Mylapore တွင် လှံဖြင့် အသေခံခဲ့သည်။ အခြားတပည့်များ၏ သေဆုံးမှုမှတ်တမ်းများနှင့် မတူဘဲ သောမတ်စ်သေဆုံးပုံနှင့် ပတ်သက်သည့် ဇာတ်လမ်းအနည်းငယ်သာ ရှိသေးပြီး ၎င်းတို့အားလုံး တူညီကြသည်။
9. အာလဖဲ၏သား ယာကုပ်၊
Alphaeus ၏သား တမန်တော် ယာကုပ် သည် တမန်တော် လေးပါး ၏ စာရင်း တွင်သာ ဖော်ပြ ထား သည် ဟူ သော အဓိပ္ပာယ် မှာ သူ့ ၏ အမည် မှာ ယာကုပ် ဖြစ်သည် နှင့် သူ့ ဖခင် ၏ အမည် မှာ Alphaeus ဖြစ်သည် ဟူသော အချက် နှစ်ခု သာ သိ သည် ဟု သေချာ သည် ။ သူနှင့်ပတ်သက်သော ထင်မြင်ချက်များစွာရှိသော်လည်း ၎င်းတို့ကို ဖြစ်ရပ်မှန်အဖြစ် သက်သေမပြနိုင်ပေ။ ပို၍ရှုပ်ထွေးစေမည့်အချက်မှာ၊ Alphaeus ၏သား ယာကုပ်သည် ဇေဗေဒဲ၏သားဖြစ်သူ တမန်တော်ယာကုပ်နှင့် ခြားနားသောပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်ကြောင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်းသိရသော်လည်း သမ္မာကျမ်းစာတွင် ယာကုပ်အမည်ရှိ အခြားလူနှစ်ဦးမှာ ၎င်းတို့အနက်မှ တစ်ဦးမှာ ယာကုပ်ဟုလည်း လူသိများသော ယေရှု၏ညီ၊ The Just နှင့် အခြားတစ်ယောက်ကို James the Less ဟုခေါ်ပြီး ၎င်းတို့နှစ်ဦးစလုံးသည် Alphaeus ၏သား James နှင့် တူညီခြင်းရှိမရှိ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမသိရသေးပေ။
အစောပိုင်းအသင်းတော်များပင်လျှင် ဤအချက်ကို ဖော်ထုတ်ရန် ကြိုးပမ်းခဲ့ကြသည်။ ဤရှုပ်ထွေးမှုများကြောင့် Alphaeus ၏သား ယာကုပ်သေဆုံးသွားသည်ကို ပြောရခက်ပါသည်။ ယေရှု၏ညီ ယာကုပ်သည် ဗိမာန်တော်၏ အထွတ်အထိပ်မှ တွန်းထုတ်ခံရကာ ကလပ်နှင့်ရိုက်ပြီးနောက် ကျောက်ခဲနှင့် ပစ်သတ်ခံရချိန်တွင် ပြင်းထန်သောအဆုံးသတ်ကို ကြုံတွေ့ခဲ့ရသည်။ Alphaeus ၏သား ယာကုပ်သေဆုံးခြင်းအကြောင်း အသေးစိတ်မှတ်တမ်းတစ်ခုက အီဂျစ်တွင် ဟောပြောခြင်းလုပ်ငန်းတစ်ခုအတွင်း လက်ဝါးကပ်တိုင်မှာ အသေသတ်ခံခဲ့ရသည်ဟု ဆိုထားသည်။ ယေရုရှလင်မြို့၌ ကျောက်ခဲနှင့်ပစ်သတ်ခြင်းခံရကြောင်း အခြားပုံပြင်တစ်ခုကဆိုသည်။ တမန်တော် ယာကုပ် ဘယ်လိုပဲ ကွယ်လွန်သွားပါစေ၊ သူ အသေခံသွားပြီလို့ ပြောဖို့ စိတ်ချရပါတယ်။
10. Thaddaeus
တမန်တော်ယုဒကို Jude of James, Judas of James, Thaddeus, Judas Thaddeus, and Lebbaeus စသည့် အမည်များစွာဖြင့် လူသိများသည်။ လူအချို့က သူသည် ယေရှု၏ညီဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ကြသော်လည်း ယင်းကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ သမ္မာကျမ်းစာတွင် ရှင်းရှင်းလင်းလင်းဖော်ပြထားခြင်းမရှိပေ။ ထို့ကြောင့် ယုဒနှစ်ဦးစလုံးသည် တူညီသူ ဟုတ်မဟုတ် မည်သူမျှ အတိအကျ မပြောနိုင်ပေ။ ဖြစ်နိုင်ခြေတစ်ခုအဖြစ် မစဉ်းစားဘဲ တမန်တော်ယုဒ၏အသက် သို့မဟုတ် သေဆုံးခြင်းအကြောင်း ခန့်မှန်းရန် ခက်ခဲသည်။ သို့ရာတွင်၊ တမန်တော်ယုဒသည် ယုဒရှကာရုတ်နှင့် ခြားနားသူတစ်ဦးဖြစ်ပြီး ဤအချိန်အတောအတွင်း ချာ့ခ်ျ၏အကြိုက်မဟုတ်သော ယုဒနှင့် သူ့ကိုယ်သူ ခွဲခြားရန် Thaddeus ဟူသောအမည်ပြောင်ဖြင့် ထွက်သွားသည်ဟု ယုံကြည်ကြသည်။
တမန်တော်ယုဒသည် အေဒီ ၆၅ တွင် ဘေရွတ်မြို့၌ ယခုတည်ရှိသော ရှိမုန်၊ ဇွဲလော့ဒ်နှင့်အတူ ကွယ်လွန်သွားကြောင်း အစဉ်အလာအရ ခံယူထားကြသည်။ ယုဒသည် သူသေဆုံးပုံကို ကိုယ်စားပြုသည့် ပုဆိန်ကိုင်ဆောင်ထားသည့် ဘာသာရေးအနုပညာလက်ရာများကို မကြာခဏ သရုပ်ဖော်သည်။ သူ၏ရုပ်ကြွင်းများကို ဘေရွတ်မြို့မှ ရောမမြို့သို့ ၁၆၆၅ ခုနှစ်တွင် သယ်ယူခဲ့ပြီး ၎င်း၏အရိုးများကို Simon the Zealot နှင့် အတူ သင်္ချိုင်းတစ်ခုအဖြစ် Saint Peter's Basilica တွင် ဝှက်ထားခဲ့သည်ဟု အကောင့်တစ်ခုက ဆိုထားသည်။
ယုဒ၏ရုပ်ကြွင်းများကို ကာဂျစ္စတန်နိုင်ငံရှိ အာမေးနီးယန်းဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတစ်ခုတွင် ထိန်းသိမ်းထားပြီး အနည်းဆုံး ၁၅ ရာစုအလယ်ပိုင်းအထိ ယင်းနေရာတွင် ထိန်းသိမ်းထားကြောင်း အခြားဇာတ်လမ်းတစ်ခုက ဆိုထားသည်။ Judas Thaddeus ဟူသော ကမ္ပည်းထိုးထားသော အရိုးအိုးကို အစ္စရေးနိုင်ငံ၏ ယေဇရေလချိုင့်ဝှမ်းတွင် အမှတ်အသားမရှိသော အရိုးအိုးများစွာဖြင့် တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ယင်းနေရာသည် ယုဒ၏သင်္ချိုင်းနေရာဖြစ်နိုင်ကြောင်း ညွှန်ပြနေသည့် ဒုတိယရာစုထက် နောက်မကျစေဘဲ ရက်စွဲသတ်မှတ်ထားသည်။
11. ဇွဲရှိမုန်
ရှိမုန်ဇေလုတ်၏အမည်သည် တမန်တော်လေးပါးစာရင်းတွင်သာ ပေါ်နေပါသည်။ Zealot ရဲ့ နာမည်ပြောင်က ဘာကိုဆိုလိုတယ်ဆိုတာ ဘယ်သူမှ မသိပါဘူး။ ဖြစ်နိုင်ချေတစ်ခုမှာ သူသည် မေရှိယကိုရှာဖွေရန် တော်လှန်ရေးရှာဖွေသောအဖွဲ့ဖြစ်သည့် Zealots ဟုခေါ်သော ဂျူးဂိုဏ်းဝင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။ နောက်တစ်ခုကတော့ သူသည် mosaic တရားတော်ကိုလေ့လာခြင်း သို့မဟုတ် ယေရှုနှင့် ကိုယ်တော်၏သွန်သင်ချက်များအတွက် စိတ်အားထက်သန်သူဖြစ်သည်။ သမ္မာကျမ်းစာ၏အစောပိုင်းဘာသာပြန်ကျမ်းအချို့သည် ရှိမုန်အား ယေရှု၏အစ်ကိုနှင့် ရောထွေးကာ ခါနာန်လူရှိမုန်ဟု မှားယွင်းစွာရည်ညွှန်းကြသည်။
ရေကို စပျစ်ရည်အဖြစ်ပြောင်းပေးသောအခါ ယေရှု၏ပထမဆုံးအံ့ဖွယ်အမှုများအတွင်း ရှိမုန်အား ဇွဲလုံ့လရှိခဲ့သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သော်လည်း ယခုတွင် ထိုသို့မဖြစ်နိုင်ဟု ယူဆခဲ့ကြသည်။ အစဉ်အလာအရ ရှိမုန်သည် အီဂျစ်တွင် တရားဟောသော်လည်း သူနှင့်ပတ်သက်သည့် အခြားမည်သည့်အရာမျှ မသိရဘဲ သူသေဆုံးပုံနှင့်ပတ်သက်သည့် ကွဲလွဲနေသည့် ဇာတ်လမ်းများလည်း ရှိနေသည်။ အစောဆုံး မှတ်တမ်းများသည် သူသေဆုံးပြီးနောက် ရာစုနှစ်များအတွင်းမှ ဖြစ်ကြပြီး ဖြစ်နိုင်ခြေအရှိဆုံးဖြစ်မည်ကို ယုံကြည်ချက်ဖြင့် ပြောရန်ပင် ခက်ခဲစေသည်။
ငါးရာစုအတွင်း အာမေးနီးယန်းသမိုင်းပညာရှင် Moses of Turin မှ Simon သည် Iberia ၏နိုင်ငံတော်တွင် အသေခံခဲ့သည်ဟု ရေးသားခဲ့သည်။ ရွှေဒဏ္ဍာရီလို့သိကြတဲ့ သူတော်စင်တွေရဲ့ဘဝဇာတ်လမ်းတွေကို စုစည်းထားပြီး အေဒီ ၆၅ မှာ ပါရှားမှာ ရှိမုန်ကို ဇောက်ချအသတ်ခံခဲ့ရတယ်လို့ အီသီယိုးပီးယားခရစ်ယာန်တွေက ရှမာရိလို့ခေါ်တဲ့ အစ္စရေးအလယ်ပိုင်းဒေသမှာ အသတ်ခံခဲ့ရတယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်။ အေဒီ ၆၁ တွင် ရှိမုန်သည် ဗြိတိန်တွင် ကားစင်တင်သတ်ခံရသည်ဟု မှတ်တမ်းတစ်ခုက ဆိုသည်၊ အခြားဇာတ်လမ်းတစ်ခုမှာ အရှေ့ပိုင်းအစဉ်အလာအရ အိုဒက်ဆာတွင် သူအိုဒက်ဆာတွင် အသက်ကြီး၍ သေဆုံးသွားသည်ဟု အရှေ့ပိုင်း ဓလေ့ထုံးတမ်းစဉ်ဆက်က ဆိုထားသည်။
12. ယုဒရှကာရုတ်
အကျော်ကြားဆုံး သို့မဟုတ် အကျော်ကြားဆုံး တမန်တော်မှာ ယုဒရှကာရုတ်ဖြစ်သည်။ ယနေ့ခေတ်တွင်ပင် သူ၏အမည်သည် သစ္စာဖောက်ဟူသော စကားလုံးနှင့် အဓိပ္ပါယ်တူသည်။ တစ်ချိန်က ယုဒသည် ယုံကြည်ထိုက်သူဟု ယူဆဖွယ်ရှိသည်။ သူသည် ယေရှုနှင့် တပည့်များအတွက် ဘဏ္ဍာတော်ထိန်းဖြစ်သည်။ သို့သော် သူ၏အလုပ်အကြောင်းဖော်ပြသည့် တူညီသောကျမ်းချက်တွင်လည်း သူသည် မည်မျှယုံကြည်ထိုက်သူဖြစ်သည်ကို ဖော်ပြသည်။ ယေရှုသည် နောက်ဆုံးညစာစားပွဲတွင် တပည့်တော်များအား တစ်စုံတစ်ဦးအား အပ်နှံတော့မည်ကို ကိုယ်တော်သိကြောင်း ပြောခဲ့သည်။ ထို့နောက် ယုဒဘက်လှည့်ကာ “မင်းဘာလုပ်မှာလဲ၊ မြန်မြန်လုပ်” လို့ပြောတယ်။
ထိုအချိန်တွင် ယေရှုသည် ငွေနှင့်ပတ်သက်သည့်အရာတစ်ခုအကြောင်း ပြောနေသည်ဟု ယူဆသောကြောင့် ယင်းကို အခြားတမန်တော်တစ်ဦးမှ ကောက်ချက်မချခဲ့ပေ။ သမ္မာကျမ်းစာအရ ယုဒသည် ယဇ်ပုရောဟိတ်အချို့နှင့် တွေ့ဆုံပြီး ငွေအသပြာ ၃၀ ဖြင့် ယေရှုကို အပ်နှံရန် သဘောတူခဲ့သည်။ နောက်ပိုင်းတွင် သူသည် သခင်ယေရှုထံ ချဉ်းကပ်လာစဉ် လက်ဝါးကပ်တိုင်မှာ အသေခံရန် လက်နက်ကိုင်လူအုပ်က လိုက်လာခဲ့သည်။ ဤနည်းဖြင့် လောဘသည် ယုဒအား ယေရှုသေဆုံးစေသည့်အရာတစ်ခုပြုလုပ်ရန် လှုံ့ဆော်ပေးခဲ့သည်။ သူလုပ်ခဲ့တာကို ချက်ချင်းနောင်တရမိပေမယ့် သူ့ဘဝဟာ ပျက်စီးသွားခဲ့တယ်။
မဿဲကျမ်းအရ ယုဒသည် မိမိကိုယ်ကို ကြိုးဆွဲချသတ်ပစ်ခဲ့သည်။ လုကာ၏ဧဝံဂေလိတရားတွင် ယုဒသည် သခင်ယေရှုကို သစ္စာဖောက်ရန်အတွက် သူရရှိသောငွေကို ဦးစွာခေါင်းညိတ်သည့်လယ်ကွက်ကိုဝယ်ရန် မည်သို့အသုံးပြုခဲ့သည်ကို ဖော်ပြသည်။ ကျမ်းချက်အရ၊ သူ၏ ခန္ဓာကိုယ်သည် ပွင့်ထွက်ပြီး အူများ ထွက်လာသည်။ ၎င်းသည် ဘာကိုဆိုလိုသည်ကို ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမသိရသေးဘဲ Judas သေဆုံးပြီးနောက် အကောင့်နှစ်ခုစလုံးကို ရေးသားထားသောကြောင့် စာရေးဆရာများသည် အချက်အလက်အချို့မှားယွင်းသွားခြင်း ဖြစ်နိုင်သည်။
ကောက်ချက်
သခင်ယေရှုသည် သူ၏တပည့်များကို ပြင်ဆင်ထားပြီး ဘုရားသခင်သည် ၎င်းတို့အား အပြစ်သားများကိုကယ်တင်ရန် ယေရှုခရစ်သည် ဤလောကသို့ကြွလာကြောင်း သူ၏သတင်းကောင်းကို ကမ္ဘာကြီးအား သတိပေးရန် တန်ခိုးကြီးသောနည်းလမ်းဖြင့် ဘုရားသခင်အသုံးပြုခဲ့သည်။ ဤသူတို့သည် မိမိတို့၏အသက်ကိုစွန့်၍ အသေခံကြစေရန်အတွက် အပြစ်များခွင့်လွှတ်ခြင်းသည် ယေရှုခရစ်ကိုယုံကြည်ပြီး သခင်နှင့် ကယ်တင်ရှင်အဖြစ် လက်ခံသူတိုင်းအတွက် အခမဲ့ဖြစ်သည်ဟူသော သတင်းကောင်းကို လူတိုင်းကြားသိနိုင်စေရန်။