Kubekho unyulo lukaMongameli e-United States apho umgqatswa ophumeleleyo wobongameli engakhange afumane uninzi lwevoti ethandwayo, kubandakanya unyulo lowe-1824, olwalunyulo lokuqala lobongameli e-US apho kwabhalwa khona ivoti ethandwayo. Kwezi meko umgqatswa ophumeleleyo ufumene ivoti ethandwayo kuzwelonke kunaye omnye umgqatswa ofumene iivoti ezininzi, nokuba sisininzi, ngaphezulu kwesiqingatha sevoti, okanye uninzi lwevoti.
Kwinkqubo yonyulo lobongameli e-US, endaweni yevoti ethandwayo kwilizwe lonke ebeka iziphumo kunyulo, umongameli wase-United States uzimisele ngeevoti ezenziwa ngabavoti beKholeji yoNyulo. Ngenye indlela, ukuba akukho mgqatswa ofumana uninzi lweevoti zonyulo, unyulo lumiselwa yiNdlu yabaMeli. Ezi nkqubo zilawulwa sisiHlomelo seShumi elinesibini kuMgaqo-siseko wase-United States. Kubalulekile ukuba uqaphele ukuba uMgaqo-siseko wase-US awufuni ukuba amazwe abambe nevoti ethandwayo.
Indlu yowiso-mthetho yombuso inokwabela abonyulo ngaphandle kokujonga ivoti edumileyo okanye ukuba akukho voti ithandwayo. Xa abavoti baseMelika bevota kunyulo lukazwelonke, bakhetha abanyuli kwaye babaxelele ukuba ngomphi umgqatswa abacinga ukuba ilizwe labo kufuneka libaxhase. "Ivoti yesizwe ethandwayo" sisambuku sazo zonke iivoti ezifakwe kunyulo jikelele, kwilizwe liphela.
Ngomnyaka we-1824, bekukho amazwe amathandathu apho abonyulwa babekwa ngokusemthethweni kunokuba banyulwe ngokuthandwa, beshiya ivoti yesizwe ethandwayo ingaqinisekanga. Xa kungekho mgqatswa ofumene uninzi lweevoti zonyulo ngo-1824, unyulo lwagqitywa yiNdlu yabaMeli. Ezi meko zahlula unyulo lowe-1824 kolu lonyulo ludlulileyo, olwathi lwenziwa emva kokuba onke amazwe ebesele ekhethe ukhetho oludumileyo, nalapho umgqatswa omnye waphumelela uninzi lweevoti zonyulo.
Nalu unyulo lukaMongameli wase-US apho ophumeleleyo waphulukana nevoti ethandwayo.
lokhetho | winner | Iivoti zonyulo | Ivoti edumileyo | Umda wevoti odumileyo |
1824 | UJohn Quincy Adams | 84/261 | 113,122 | -38,149 |
1876 | URutherford B. Hayes | 185/369 | 4,034,311 | -254,235 |
1888 | UBenjamin Harrison | 233/401 | 5,443,892 | -90,596 |
2000 | George W. Bush | 271/538 | 50,456,002 | -543,895 |
2016 | uDonald Trump | 304/538 | 62,984,828 | -2,868,686 |