Ko te Global Peace Index (GPI) he ine i te ahua o te rangimarie o nga iwi me nga rohe. Ka whakatauhia e te GPI nga kawanatanga me nga rohe motuhake i runga i o raatau taumata o te rangimarie, na reira ka whakaatu i nga whenua tino kino o Awherika. I roto i te aromatawai i te rangimarie, ka tirotirohia e te GPI te whānuitanga o nga whenua e uru ana ki nga pakanga o roto me te ao. Ka whai ano hoki ki te arotake i te taumata o te noho pai, o te tautohetohe ranei i roto i tetahi iwi; tekau nga tohu e aromatawai whanui ana i nga mea ka kiia he haumaru me te haumaru i roto i te hapori.
Ko te whakapae ko te iti o te reiti taihara, te iti o nga mahi kaiwhakatuma me nga whakaaturanga tutu, te whanaungatanga pai me nga whenua tata, te ahua torangapu pumau me te waahanga iti o te taupori kua heke ki roto, ko nga rerenga ranei he whakaaro mo te rangimarie. Ko te 'Negative Peace' e kiia ana ko te kore o te tutu, ko te wehi ki te tutu ka whakamahia hei whakamaarama mo te rangimarie ki te hanga i te Global Peace Index. Ko te pai o te rangimarie, kei roto ko nga waiaro, nga whakahaere, me nga hanganga e aukati ana i nga pakanga me te whakahaere i nga hapori mahi, ko te tino taraiwa o te rangimarie.
Ko nga pou e waru o te rangimarie pai, ko te whakahaere pai o te kawanatanga, ko te taiao pakihi pai, ko te whakaae ki nga tika o etahi atu, ko te pai o te whanaungatanga ki nga hoa noho tata, ko te rere kore utu o nga korero, ko te nui o te whakapaipai tangata, ko te iti o te pirau, me te tika o te tohatoha o nga rawa. Ka tirohia ano e te GPI nga hononga i waenga i te rangimarie me nga tikanga pono o te ao, tae atu ki te manapori me te marama, te matauranga me te oranga rawa. He iti ake nga tatauranga taurangi o nga iwi e kiia ana he rangimarie.
Anei nga whenua rangatira 10 iti rawa o te maungarongo i Awherika.
Kapa | Whenua | Tohu Hauora o te Ao (GPI) |
1. | South Sudan | 3.363 |
2. | Somalia | 3.211 |
3. | Democratic Republic of the Congo | 3.196 |
4. | Ripia | 3.166 |
5. | Central African Republic | 3.131 |
6. | Sudan | 2.936 |
7. | Mali | 2.813 |
8. | Nigeria | 2.712 |
9. | Cameroon | 2.700 |
10. | Etiopia | 2.613 |
Kei hea a Awherika ki te Tonga me nga xenophobia katoa
Na kei te eke a Zimbabwe ki 7th i runga i nga whenua tino kino i Awherika? A ka whakaaro ka riro mai he haumi? Ka moemoea ki.