Ụmụ mmadụ bụ ihe e kere eke na-elekọta mmadụ. Anyị enweghị ike ime nke ọma n'onwe anyị - anyị chọrọ ibe anyị imepụta, wuo, itolite, na itolite. N'ezie, agbụrụ mmadụ adịghịzi mkpa ịlanarị naanị, n'ihi na ewezuga nnukwu ọdachi gburugburu ebe obibi, anyị enwetala ikike ibi ndụ dịtụ nchebe. Ọtụtụ n'ime anyị nwere ike ịrụ ụlọ n'ụzọ dị mfe, na-anakọta mmiri dị ọcha, na iri nri sitere n'ugbo anyị. Otú ọ dị, anyị ka nwere “mkpa ịbụ nke” n’agbanyeghị ahụ ike anyị adaberekwaghị na ya.
Kama, ọ bụ ahụike uche anyị ka nọ n'ihe egwu. Nke a pụtara na anyị chọrọ mmekọrịta dị mma na nke na-adịgide adịgide ka anyị wee na-eme nke ọma. Mgbe anyị na-ekwu maka mmekọrịta, anyị apụtachaghị na mmekọrịta ịhụnanya. Ha nwere ike ịgụnye ezinụlọ gị, ndị enyi gị, ndị ọrụ ibe gị, ụmụ klas gị ma ọ bụ ndị agbata obi gị. Ị ga-azụlite ụdị mmekọrịta gị na onye ọ bụla ị ga-ezute, ọ bụrụgodị na ọ bụ naanị obere oge. Ọchịchọ a ịbụ akụkụ nke obodo siri ike na nke ebumpụta ụwa, nke na ọ nwere ike ịgba anyị ume ka anyị nọrọ na mmekọrịta na-adịghị mma.
Kedu ihe na-eme ka mmekọrịta dị mma
Mmekọrịta ọ bụla pụrụ iche, ọ nweghịkwa otu ụzọ isi nwee afọ ojuju ma ọ bụ nwee obi ụtọ. N'ikwu ya, e nwere ụkpụrụ ndị a na-ahụkarị na mmekọrịta ahụike, ha na-agbadakarị n'ịkwanyere nkwanye ùgwù, nghọta, na obiọma.
1. Njikọ bara uru
Mgbe gị na mmadụ na-anọrị, ma ọ̀ bụ enyi gị, onye ezinụlọ gị, ma ọ bụ onye gị na ya na-emekọ ihe, ọ ga-adị gị ka ọnụnọ ha ga-eju gị afọ. Njikọ a bara uru bụ ọdịiche dị n'etiti ịhụ n'anya na mmetụta ịhụnanya. Njikọ bara uru nwere ike isi ike ịkọwapụta, ma ọ bụrụ na ọ dị gị ka onye a na-akwanyere gị ùgwù ma na-enweta gị n'ụzọ na-eme ka a hụ gị, mgbe ahụ i meela njikọ ahụ.
2. Nkwurịta okwu na-emeghe na nkwanye ùgwù
Ọ bụghị ihe dị njọ ma gị na mmadụ ekwekọrịtaghị ma ọ bụrụhaala na i ji nkwanye ùgwù mee otú ahụ. Nkwanye ugwu pụtara na ị chọghị iweda onye nke ọzọ iwe, ma ọ bụ wepụ nchegbu ha. Mgbe ị na-ekwurịta okwu site na esemokwu gị, echiche bụ ịchọta ihe jikọrọ ọnụ na nghọta. Ọ bụrụ na gị na enyi gị ma ọ bụ onye gị na ya na-akpakọrịta nwere nnukwu mkparịta ụka ma ọ bụ arụmụka na-eduga na nkwurịta okwu na-aga nke ọma, mgbe ahụ mmekọrịta gị ka nwere ike ịdị mma.
Eziokwu ahụ bụ na ị na-enwe nchebe zuru oke iji gosipụta mmetụta uche na-agbanwe agbanwe n'atụghị egwu imegwara pụtara na ị tụkwasịrị onye a obi ike ịghọta gị. Otú ọ dị, ọ bụrụ na ị na-atụ egwu ikwu okwu ma chọpụta na ị na-ahapụ onye ọzọ ka ọ "merie", mgbe ahụ enwere nguzozi na-adịghị mma na mmekọrịta a.
3. Mmasị n'èzí unu abụọ
N'agbanyeghị na enwere ike ịnwe oge ịchọrọ ịnọkọ ọnụ kwa nkeji, n'eziokwu, otu onye enweghị ike igbo mkpa gị niile. Ọ dịghị mma ịtụ anya ka onye òtù ọlụlụ gị bụrụ onye hụrụ gị n'anya, ezigbo enyi gị, onye ị tụkwasịrị obi, enyi gị mgbatị ahụ, ma nwee mmasị niile dị ka gị.
Inwe ndị enyi na-abụghị nke mmekọrịta gị nwere ike inyere gị aka ịnụ ụtọ ihe omume ntụrụndụ gị na mmasị ndị ọzọ mgbe ị na-azụlite njirimara gị n'ebe onye òtù ọlụlụ gị nọ. Idobe njirimara nke onwe gị ga-eme ka ị ka nwee ahụ iru ala ọbụlagodi mgbe ị na-enweghị onye gị na ya na-emekọ ihe, nke bụ akụkụ dị mkpa nke mmekọrịta dị mma.
Ndụmọdụ maka ịnọgide na-enwe mmekọrịta dị mma
Nye ụfọdụ n'ime anyị, ịnọgide na-enwe mmekọrịta na-adị mfe. Mana ndị ọzọ nwere ike ịchọrọ aka na-agagharị ụfọdụ n'ime nsogbu ndị ahụ. Anyị nwere ndụmọdụ 10 maka otu a ga-esi nọgide na-enwe mmekọrịta dị mma. Gwakwa onye ị chọrọ ka ya na ya kpakọrịta. Ọ bụrụ na unu abụọ nọ n'otu ibe, mmekọrịta gị ga-esiwanye ike.
1. Nkwanye ugwu
"Nkwanyere ugwu" bụ otu n'ime ihe ndị dị mkpa iji mepụta na ịnọgide na-enwe mmekọrịta dị mma. Na mmekọrịta dị mma, ị ga-ahụ njirimara nkwanye ùgwù ndị a:
- Nzuzo na oghere: Ịkwanyere nzuzo nke onye òtù ọlụlụ gị na naanị oge na-egosi na ị tụkwasịrị ha obi ma kwanyere mkpa ha ùgwù.
- Oke anụ ahụ: Ọ bụrụ na onye òtù ọlụlụ gị achọghị ka ọ bụrụ onye na-akpachi anya ma ọ bụ na-agwa gị na ọ naghị eru ha ala na-eme ihe anụ ahụ, ịghọta nke a na ikwenye iji zere ya bụ ọkwa nkwanye ùgwù niile mmekọrịta ịhụnanya dị mma kwesịrị inwe. Ọ na-egosi na ị ghọtara ókè ha.
- Nkwekọrịta: Ịghọta mmetụta na ọchịchọ nke onye òtù ọlụlụ na-apụtakarị ịchọta ihe jikọrọ ọnụ. Ikwenye n'okwu na-enye gị ohere inwe ahụ iru ala, ya mere a kwanyere gị ùgwù.
- Esemokwu n'ụzọ nkwanye ùgwù: Nkwurịta okwu nkwanye ùgwù, ọbụlagodi n'oge esemokwu, dị mkpa na mmekọrịta ọ bụla. Ọ na-egosi na ị na-enwe ike ige ntị nke ọma n'ihe onye nke ọzọ na-eche, nakwa na ị naghị eme ka ọ na-ewute ya maka ikwupụta onwe ya.
Nkwanyere ugwu kwesiri ibu otu n'ime ogidi isi na mmekorita gi. Ọ dịghị mkpa ihe ike bụ; ma ị na-eche banyere onye òtù ọlụlụ gị, nne ma ọ bụ nna, nwanne gị, enyi gị, ma ọ bụ onye gị na ya na-arụkọ ọrụ, nkwanye ùgwù dị mkpa n'aka mmadụ abụọ ahụ. Dị ka ihe atụ, ọ na-abụkarị ndị nne na nna na-achọ ka ụmụ ha kwanyere ha ùgwù ma jụ inyeghachi ha ihe ọ bụla. Mgbe ha dabara n'ọnyà a, nwatakịrị ahụ na-eche na a na-anụbeghị ya na enweghị mmasị.
O yikarịrị ka ha ga-amalite ịgha ụgha, kwụsị ịkpakọrịta, ma ọ bụ ọbụna na-eleda ndị mụrụ ha anya na mmegwara. A bịa n'ihe gbasara mmekọrịta ịhụnanya, rom coms na-egosi na mmetụta urukurubụba dị n'afọ gị bụ ihe dị mkpa. Mana n'eziokwu, ọ bụ ịmara na mmadụ nwere azụ gị ma kwanyere mkpa gị ùgwù na-eme ka mmekọrịta ahụ na-aga nke ọma.
2. Na-ege ntị nke ọma
Ige ntị bụ otu n'ime nkà kachasị mkpa na mmekọrịta. Nke a pụtara ihe karịrị nanị ịnụ ihe mmadụ na-ekwu na ichere oge gị ikwu okwu; ị ga-aghọta na inwe ọmịiko kwa. Iji bụrụ onye na-ege ntị nke ọma, ọ dị gị mkpa ịṅa ntị ná nkọwa nke mkparịta ụka ahụ, nye onye ahụ nlebara anya gị nke ọma, leghara ajọ omume ọ bụla ma ọ bụ ikpe ọ bụla i nwere anya, wee zaghachi mgbe o kwesịrị ekwesị.
Dị ka ihe atụ, mgbe onye òtù ọlụlụ gị na-ekwu okwu, detuo mmetụta ha n’uche na isi ihe ndị ha na-ekwu. Akwụsịla ha okwu, kwe ka ha kwuo okwu ma kwuo ihe dị ha n’obi. Mgbochi a na-etinye na ịghara ịkwụsịtụ na-abụkarị akụkụ kacha sie ike, mana ọ dị mkpa ichere ruo mgbe ọkà okwu jụrụ maka ntinye gị.
Mgbe ị zara, gbalịa ịkọwapụta ihe ha gwara gị, iji gosi na ị na-ege ntị. Nkọwapụta bụ mgbe ị na-ekwughachi echiche ma ọ bụghị okwu. Nke a na-egosi na ị ghọtara okwu ahụ n'ụzọ dị iche, na ị na-elekwasị anya n'otu akụkụ nke okwu ahụ. Mgbe ahụ, mgbe ị na-enye ndụmọdụ ma ọ bụ azịza gị, o yikarịrị ka a ga-anabata ha nke ọma.
3. Ikike
Mgbe anyị na-ekwu maka nkwụsi ike n'ime mmekọrịta, nke ahụ apụtaghị na ịpụ n'otu ntabi anya na-apụ na tebụl ma ọ bụ na àgwà gị enweghị ike ịgbanwe. Nkwenye pụtara na-emeso onye nke ọzọ n'otu ụzọ nkwanye ùgwù, ntụkwasị obi na ịhụnanya ka oge na-aga. Dịka ọmụmaatụ, ọ bụrụ na-amasị gị ka gị na onye òtù ọlụlụ gị na-ewepụta oge dị mma mgbe ị risịrị nri, ha na-atụ anya ka gị na ha na-anọrị mgbe niile.
N'ezie, enwere ụbọchị ebe ị ga-achọ ohere, mana n'ozuzu ha maara na-atụ anya ka ị mee otu ụzọ. Otú ọ dị, ọ bụrụ na ị gbanwee àgwà gị n'otu oge ma kpebie na ị gaghị anọnyere ha oge n'enweghị ihe kpatara ya, ọ nwere ike ịtụfu ha ma mee ka ha nwee mmetụta na-adịghị mma.
4. Nkwado otu
Otu nkwado bụ ndị enyi na-abụghị mmekọrịta enyere. Ndụ ahụike kwesịrị ịgụnye opekata mpe otu nkwado abụọ. Site n'inwe ọtụtụ ndị mmadụ ịkọrọ gị, ị nwere ike nweta echiche dị iche iche maka nsogbu ọ bụla ị na-enwe na mmekọrịta gị. Otu n'ime ha nwere ike ịbụ ndị ezinụlọ na nke ọzọ bụ ezigbo ndị enyi. Ọ nwere ike ịdị ka ọrụ siri ike idowe ọbụbụenyi nke mebere otu nkwado gị, mana nke a ekwesịghị ịbụ ọrụ siri ike.
Isi ihe bụ ịgbalịsi ike maka ịnọnyere gị. Iso ndị enyi gị na-eri kọfị otu ugboro n'ọnwa nwere ike ịbụ ihe niile ịchọrọ iji nọgide na-enwe ọbụbụenyi bara uru nke na-enye nkwado. Cheta na ọ bụghị iwu na ị ga-anata ndụmọdụ sitere n'aka ndị nọ n'otu nkwado, ha agaghịkwa ewere nke gị. Naanị ịge ntị n'echiche ọzọ nwere ike zuru ezu iji nyere aka dozie nsogbu na mmekọrịta ndị ọzọ.
5. Tụkwasịnụ obi
Ịkwalite ntụkwasị obi dị oké mkpa ma ọ bụrụ na ịchọrọ ịnọgide na-enwe mmekọrịta dị mma. Ịtụkwasị obi abụghị nanị ikwere na mmadụ ga-eme “ihe ziri ezi”; ọ bụ ihe ịrịba ama nke omimi na nghọta na mmekọrịta. Enwere ọkwa ntụkwasị obi dị iche iche na-ebelata ụdị mmekọrịta dị iche iche. Ntụkwasị obi bụ isi gụnyere nchekwa anụ ahụ na nkwanye ùgwù maka ihe onye ọ bụla ọzọ. Nke a dị mkpa iji wulite ọkwa ntụkwasị obi miri emi, ebe ị tụkwasịrị onye nke ọzọ obi n'ụzọ mmetụta uche. Ịtụkwasị onye ibe ma ọ bụ enyi obi obi n'ụzọ mmetụta uche pụtara na ị maara na ha na-eche banyere ọdịmma mmetụta uche gị.
Nke a bụ n'elu atụmanya nke ntinye aka na mmekọrịta ịhụnanya pụrụ iche. Ịdokwa ntụkwasị obi mmetụta uche na mmekọrịta chọrọ mgbalị na-agbanwe agbanwe site n'aka mmadụ abụọ ahụ. Ọ bụrụ na onye gị na ya atụkwasịla ntụkwasị obi, i kwesịrị ịtụle inye ha ohere iji nwetaghachi ya. Kwurịtanụ ma tụgharịa uche ná nsogbu ndị i chere ihu, ihe mere obi ji adị gị mma, na ihe kwesịrị ime iji weghachi ntụkwasị obi. Ihe a niile dị mkpa ịga n'ihu na ịmalite iwughachi ọzọ. Iji nọgide na-enwe mmekọrịta dị mma, ị ghaghị ịrụ ọrụ na ntụkwasị obi kwa ụbọchị.
6. Tọọ oke wee dị mma site n'ịsị "Mba"
Ịmepụta oke na ime ka onye òtù ọlụlụ gị mara otú ọ dị gị mkpa iji nọgide na-enwe mmekọrịta dị mma. Ndị mmadụ na-echekarị na ịsị “ee” maka mkpa na ọchịchọ ndị ọzọ pụtara na ị bụ ezigbo enyi ma ọ bụ ezigbo onye mmekọ. Otú ọ dị, ime ihe na-adịghị gị mma mgbe nile na-ewe iwe n’ụzọ mmetụta uche na-akpatakwa iwe. Iji mee ka mmekọrịta gị na-enwe obi ụtọ na ahụike, ị kwesịrị ịkọrọ ndị mmadụ na ndụ gị mgbe ihe na-adịghị gị mma.
Dịka ọmụmaatụ, ọ bụrụ na-amasị gị isiri nri maka onye gị na ya na-emekọ ihe ma ị naghị atụ anya ime ya kwa ụbọchị, ọ ga-adị gị mma ikwu ya. Ịsị “mba” ekwesịghị ịsị “ọ dịghị mgbe”; Naanị ihe ị na-eme bụ ime ka onye gị na ya na-akpakọrịta ma ọ bụ enyi gị mara ebe ị kwụ n'okwu a. Na ka mmekọrịta ahụ wee bụrụ nke dị mma, onye nke ọzọ kwesịrị ịkwanyere ókèala gị ùgwù.
7. Ahụmahụ ọhụrụ
Imekọ ihe ọhụrụ ọnụ bụ ụzọ dị mfe isi mee ka mmekọrịta na-atọ ụtọ ma na-akwụghachi ụgwọ. Ịkọrọ mmadụ ahụmahụ ọhụrụ bụ ụzọ dị mma isi mee ka mmekọrịta dịkwuo mma. Ma ọ na-aga ụlọ oriri na ọṅụṅụ ọhụrụ, ịga ije, na-awụpụ n'ụgbọelu, ma ọ bụ na-eme ihe omume ọhụrụ, ime nke a na onye òtù ọlụlụ ma ọ bụ ndị enyi pụtara na ị nwere ike nyochaa mmetụta nkịtị ọnụ. Ahụmahụ ọhụrụ na-edugakwa n'icheta ihe na-adịgide adịgide nke na-emepụtakwa njikọ miri emi.
8. Ojiji mgbasa ozi ọha na eze dị mma
Enwere ọtụtụ akụkọ n'ịntanetị na-egosi na mgbasa ozi ọha na eze ga-emebi ikike anyị iji kparịta ụka, mana n'eziokwu nke ahụ abụghị eziokwu. Mgbasa ozi ọha na eze bụ ngwá ọrụ dị ịtụnanya iji jikọọ ndị enyi na ezinụlọ ndị bi n'ebe dị anya. Ọ na-enyere aka ịzụlite obodo gburugburu isiokwu niche ga-adịpụrụ iche. A bịa na mmekọrịta gị, ọ nwere ike inyere gị aka ịzụlite njikọ siri ike ka ị na-ekerịta ozi na echiche ozugbo nke ga-efunahụ ma ọ bụghị ya.
Otú ọ dị, enwere mbelata ole na ole na mgbasa ozi ọha na eze kwesịrị ịkpọ. Ọ bụrụ na ị nweghị ntụkwasị obi siri ike na onye òtù ọlụlụ gị, mgbe ahụ ị nwere ike ịmalite ekworo mgbe ị hụrụ ka ha na ndị ọzọ na-akpakọrịta, ọkachasị mgbe ọ dị na mgbasa ozi ọha. Ihe ọzọ na-adịghị mma bụ ntụnyere anyị na-emekarị mgbe anyị na-ele anya ndị di na nwunye ndị ọzọ na-agbapụta na mgbasa ozi ha.
Ọ dị mfe ịdaba n'ọnyà nke iji tụnyere na iche na ndị ọzọ nwere mmekọrịta dị mma karịa gị. Ọbụna na-ele gị na onye òtù ọlụlụ exes nwere ike ime ka ị ịzụlite ọjọọ ntụnyere. Ọ bụrụ na ịchọta onwe gị na-aga n'ụzọ ọjọọ a, ọ bụ ihe ịrịba ama ị ga-ezumike na mgbasa ozi mgbasa ozi. Cheta na mmekọrịta gị dị n'ụwa n'ezie.
9. Ihe mgbaru ọsọ mmekọrịta
Anyị na-eji ụwa gbara anyị gburugburu aghọta otú e si eme ihe na ihe anyị ga-atụ anya ya. A bịa n’ihe banyere mmekọrịta ịhụnanya, anyị na-ejikarị TV na ihe nkiri achọpụta otú anyị kwesịrị isi na-akpa àgwà. Agbanyeghị, ndị a bụ ụdị ntụrụndụ. Iji na-atụrụ ndụ ha kwesịrị inwe esemokwu, nke pụtara na ọtụtụ n'ime àgwà ndị a anyị na-ahụ na-ama ụma na-adịghị mma. Kama ịgbaso mmekọrịta ndị a dị egwu, ị kwesịrị itinye uche na nke gị.
Gị na onye òtù ọlụlụ gị nwee mkparịta ụka n'eziokwu ma jụọ ha ihe ha na-atụ anya ya na mmekọrịta ahụ. Otu ihe ahụ na-aga maka gị, jide n'aka na ịkọrọkwa echiche gị, ka ha nwee ohere ịghọta ihe ịchọrọ na mkpa. Mgbe unu abụọ na-ekwurịta okwu n’ezoghị ọnụ, unu ga-enwe ike inyere ibe unu aka n’ihe mgbochi ndị nwere ike ịdakwasị unu. Nke a na-aga maka ọtụtụ ụdị ebumnuche, site na ego ruo ịmụ ụmụ. Ka ebumnuche mmekọrịta gị bụrụ nke a ga-emezu, mmadụ abụọ ahụ kwesịrị itinye ego na ihe ịga nke ọma ha.
10. Nwee obiọma
N'ozuzu, ndụmọdụ kacha mkpa maka ịnọgide na-enwe mmekọrịta dị mma bụ inwe obiọma. Obiọma na ọmịiko bụ ụzọ kacha mma isi ghọta ndị gbara gị gburugburu. Ịmara mmetụta ha nwere ike ịdị n'ọnọdụ, na ịchọ ka ha nwee obi ụtọ bụ ihe na-akpata mmekọrịta dị mma. Ịkwanyere ọchịchọ mmadụ ùgwù bụ akụkụ dị mkpa nke inwe obiọma.
Mgbe ị na-ege enyi gị ma ọ bụ onye ibe gị nke ọma, ị na-egosipụtakwa obiọma site n'ikwe ka ha kwuo ihe dị gị n'obi. Ime ihe n'eziokwu bụ ụdị obiọma ọzọ. Ọ bụ ezie na ọ nwere ike ịdị mfe ịgwa onye òtù ọlụlụ gị ma ọ bụ enyi gị ihe ha na-atụ anya ịnụ, ịkọrọ ha eziokwu site n'ebe ọmịiko dị mkpa iji nọgide na-enwe mmekọrịta dị mma.
Uru nke mmekọrịta dị mma
Mgbe ị nọ na mmekọrịta dị mma, ị nwere ike ịtụ anya ọtụtụ ahụmahụ magburu onwe ya.
1. Ịnyagharị nrụgide
Mgbe ị nọ na mmekọrịta obi ụtọ na ahụike, ị ga-enwe ike ịnagide nrụgide. Njikọ gị na ndị mmadụ na-enye gị ohere inwe ahụ iru ala na nchekwa na gburugburu ebe obibi gị, mmetụta a na-atụgharịkwa n'anụ ahụ. Ị na-amalite imepụta obere cortisol (hormone nchekasị) n'ihi mmetụta nke nchekwa a. N'ezie, ndụ ga-atụba gị lemons, ma ezigbo usoro nkwado ga-enyere gị aka ịlụso nsogbu ndị a ọgụ. Ọ bụrụ na mmekọrịta gị dị mma, ị kwesịrị ị na-enwe mmetụta siri ike mgbe ị na-enwe nrụgide ndụ.
2. Ahụike
Mgbe ị nwere obi ụtọ, nkwado, na afọ ojuju, ahụ gị na-enye oge iji lekwasị anya na onwe ya. N'ụzọ na-awụ akpata oyi n'ahụ, nchọpụta na-egosi na ndị mmadụ na-enwe mmekọrịta ịhụnanya ogologo oge na-enwekarị ike ịlanarị ịwa ahụ obi karịa ndị na-alụbeghị di. Nke a bụ n'ihi na ahụ ha maara na ha nwere ike izuike mgbe ha na ndị ha hụrụ n'anya nọ. Ọ bụrụ na onye ọrịa ahụ nọ naanị ya, na-enweghị obodo na-akwado ha, ha ga-echegbu onwe ha karịa naanị ahụike ha.
Ụgwọ ụgwọ, nri, na nlekọta ụlọ bụ nanị ihe ole na ole ga-esi n'uche onye na-akwadoghị. Ebe onye ọzọ nọ ebe ahụ nyere gị aka na ịkwado gị, ahụ gị nwere ike izuike. Otu ihe ahụ na-aga maka naanị ịnọnyere ndị ọzọ dị mkpa gị. Obi ụtọ ị na-enwe mgbe gị na onye ị hụrụ n'anya na-anọkọ dị ike nke ukwuu iji metụta hormones gị. N'aka nke a, nke a na-agbanwe ihe ndị dị n'ahụ gị. Dịka ọmụmaatụ, ịkwalite usoro ahụ ji alụso ọrịa ọgụ ma ọ bụ ibelata ọbara mgbali elu gị.
3. Obi ụtọ
N'ezie, isi ihe ịrịba ama na ị nọ na mmekọrịta ahụike sitere na oke obi ụtọ ị na-enwe. Mmekọrịta dị mma na-enwekarị obi ụtọ site n'ịfesa mmetụta uche na-adịghị mma. Mgbe igwe ojii mmiri ozuzo ahụ bịara, ị ga-enwe ike ikwu okwu site na nsogbu ahụ wee bịa na nghọta. Enwere mmetụta nke nkasi obi na obi iru ala nke na-abịa site n'ịmara na ị nwere ike ịgwa onye a okwu n'ezoghị ọnụ. Ị nwere ike ịbụ onwe gị kpamkpam, nke ahụ bụkwa obi ụtọ kacha mma.
Ọkọlọtọ uhie ka ị mara
N'agbanyeghị otú mmekọrịta gị dị, ị kwesịrị inwe mmetụta nke afọ ojuju, obi ụtọ na nghọta. Mmetụta nke nchekasị na nhụjuanya mgbe ịnọnyere onye a nwere ike ịpụta na ị na-adọga. Dị nnọọ ka ọ dịghị ụzọ ọ bụla ị ga-esi na-enwe mmekọrịta dị mma, ọ dịghị otu okwu nwere ike ikwupụta ọbụbụenyi ma ọ bụ mmekọrịta ịhụnanya gị dị njọ.
Iji nyere gị aka ịnyagharịa oge a, gụọ "ọkọlọtọ uhie" anyị. Anyị ga-akọwa ihe ha pụtara, otu esi amata ha, yana aro iji mezie mmekọrịta gị. Ịmara okwu ndị a nwere ike ọ bụghị naanị nwetaghachi njikọ na-ada ada, mana ọ nwekwara ike inye aka ịnọgide na-enwe mmekọrịta dị mma nke dabara na nkume nkume.
1. Ịhụnanya bọmbụ
Ịgba bọmbụ ịhụnanya bụ okwu ọhụrụ nke mmekọrịta ọgbara ọhụrụ na-alụ. Ọ na-emekarị na mmekọrịta ịhụnanya ọhụrụ, ma mgbe ụfọdụ, ihe ịrịba ama ndị a na-abịa mgbe ọgụ gasịrị. Bọmbụ ịhụnanya bụ mgbe mmadụ na-etinye nnukwu ego na mmekọrịta gị. Ha na-eji ịhụnanya, nlebara anya, nkwupụta ịhụnanya, na ihe ọ bụla ọzọ mee ka ị banye na ha. Ike a na-adọta gị ma nye gị echiche gbagọrọ agbagọ maka otu mmekọrịta gị ga-esi dị.
Mgbe onye ogbunigwe ịhụnanya kwụsịrị ịnụ ọkụ n'obi ha, obi na-agbawa gị obi ka nnukwu ọdịiche ịhụnanya pụtara n'etiti unu abụọ. Nke a nwere ike ime na platonic, ihunanya, na mmekọrịta ezinụlọ. Ka ị na-ajụ onye gị ihe mere ihe ji gbanwee, onye na-atụ bọmbụ ịhụnanya na-aghọ ihe nchebe, na-ekwu na ị "na-ejide onwe gị." Usoro a na-aga n'ihu ka bọmbụ ahụ na-adaba n'omume mkparị mmetụta uche sitere n'àgwà ọjọọ.
Ọ bụrụ na ị chọpụta na omume ndị a na-etolite, gwa onye òtù ọlụlụ gị ma ọ bụ enyi gị gbasara oke. Ikekwe ị ga-ekwu na ọ dịghị gị mkpa ọtụtụ onyinye iji nwee mmetụta ịhụnanya, ma ọ bụ ikekwe ịchọrọ iji nwayọọ nwayọọ na-enwe mmekọrịta. Ịmepụta ngwa ngwa a na-enye gị ohere ịhụ onye ahụ ka ọ dị na-ejighị endorphins. Ọ na-emekwa ka onye na-atụ bọmbụ ịhụnanya ghọta otú ị chọrọ ka a hụ gị n'anya.
2. Ntụnyere mgbe niile na mgbasa ozi ọha
Ịbụ na mgbasa ozi ọha abụghị ọkọlọtọ uhie ozugbo. Ịkparịta ụka n'ịntanetị nwere ike ịmepụta njikọ dị egwu na ndị ị na-ahụtụbeghị mbụ. Agbanyeghị, enwere oke. Ịhụ ihe ndị ọzọ na-eme mgbe niile nwere ike inye gị onyinyo ụgha nke ụwa gbara gị gburugburu. Ọ bụrụ na mmadụ na-ebipụ foto ha mgbe niile na mgbatị ahụ, nke ahụ apụtaghị na ha na-arụ ọrụ kwa ụbọchị, ọ pụtaghịkwa na mgbatị ahụ dị mfe. Nke kachasị mkpa, ndụ gị agaghị agbaso ụkpụrụ yiri nke onyonyo ndị a.
Oge ezumike gị na ego gị agaghị ekwekọ na onye na-elekọta mmadụ nke ọrụ ya ga-arụ ọrụ. N'ihi nke a, i kwesịghị iji onwe gị atụnyere foto ndị e tinyere na ntanetị. Otú ọ dị, ọ bụrụ na ị chọpụta na onye òtù ọlụlụ gị na-atụnyere onwe ha mgbe niile na ọnụ ọgụgụ ndị a n'ịntanetị, nke a nwere ike ịbụ ọkọlọtọ uhie. Ndị nwere onwe ha dị ala na-adaba na ngalaba a. Ha nwere ike na-eche banyere obere nkọwa ọ bụla n'ihi enweghị nchebe nke onwe ha.
Ị nwere ike ịtụ anya na ihe ọjọọ ahụ ga-adaba n'akụkụ ndị ọzọ nke ndụ ha, na-akpata nsogbu n'etiti gị na ha. Dịka ọmụmaatụ, ha nwere ike ịrịọ gị ka ị gbanwee uwe, felata ma ọ bụ zoo ụdị gị, ka ị mara mma na ịntanetị. Ọ bụrụ n'ịhụta ihe a na-agbadata, tụọ aro ka ị kwụsịtụ na mgbasa ozi ọha kama na-eme ịhụ onwe gị n'anya. Nke a nwere ike ịpụta ilekwasị anya na akụkụ dị ukwuu nke nke gị na ndụ ha, na-enye ume maka ihe ịma aka ndị chere ihu na ikwe ka unu abụọ dịrị ndụ n'enweghị ikpe.
3. Ọ dị ka unu anaghị aghọta ibe unu
Enweghị nkwurịta okwu bụ ụzọ kachasị mfe isi pụọ na mmekọrịta. Nghọtahie nwere ike ịgbagwoju anya na ọbụna imerụ mmetụta. Ọ bụ ezie na ọ pụtaghị na enyi gị, onye gị na ya na-emekọ ihe, ma ọ bụ onye òtù ezinụlọ gị bụ onye ọjọọ, njikọ gị na mbụ na-amalite ịla n'iyi. Dị ka ọ na-adịkarị, a na-enwe nkwurịta okwu na-ezighị ezi mgbe otu onye tụrụ anya ka onye nke ọzọ gosi ịhụnanya n'otu ụzọ ahụ. Agbanyeghị, ndị mmadụ anaghị enweta ịhụnanya n'otu ụzọ ahụ.
Otu onye nwere ike igosi ịhụnanya site n'inye onyinye; Otú ọ dị, nke ọzọ nwere ike iche na nke a bụ ụzọ "ịzụta ha". Onye ọzọ nwere ike igosi ịhụnanya site n'inye nkwupụta ụda olu, mana nke ọzọ nwere ike iche na ọ bụ "adịgboroja na cheesy". I kwesịghị ịtụ anya ka onye òtù ọlụlụ gị mara ka ị chọrọ ka a hụ gị n'anya. Kama nke ahụ, i kwesịrị ịchọpụta ihe na-atọ gị ụtọ ná mmekọrịta ma kọwaara enyi gị, onye gị na ya na-enwe mmekọahụ, ma ọ bụ onye òtù ezinụlọ gị. Mgbe ahụ, i kwesịrị ịjụ onye nke ọzọ ihe ọ dịkwa ha mkpa.
4. Mmetụta mmetụta uche dị oke egwu
Ọ bụrụ na mmadụ enweghị ike ịchịkwa mmetụta ya, nke a bụ nnukwu ọkọlọtọ uhie. Ọ bụrụ na okwu kacha nta nwere ike ime ka ha banye n'oké iwe, ị mara na ị ga-anọ na onye ahụ, n'ihi na ị nwere ike imerụ ahụ. Agbanyeghị, enwere ihe karịrị otu ụzọ isi kwụsị njikwa. Ọ bụrụ na mmadụ enye gị "ọgwụgwọ ịgbachi nkịtị" kama ịgwa gị banyere mmetụta uche ha, mgbe ahụ ha na-enwekwa otu enweghị ike ịchịkwa onwe ha. Kama ịpụpụ aka, ha nwere ike mechie ihe niile ka ọ bụrụ ntaramahụhụ nye gị.
Nke a bụ ụdị mmetọ mmetụta uche. N'ọnọdụ abụọ a, onye ahụ enweghị ọmịiko. Ha amaghị mmetụta gị, ma ọ bụ na ha kpachapụrụ anya imejọ ha. Inwe mmetụta ọmịiko pụtara karịa ịmara mmetụta mmadụ; ọ bụkwa maka ilekọta mmetụta ndị ahụ. Onye nwere ọmịiko ka ga na-ewe iwe banyere ihe ndị na-eme ná ndụ ya, ma ha ga-ama na njakịrị ga-emerụ ndị gbara ha gburugburu. N'ihi nke a, ha na-ewepụta oge iji nọdụ ala na mmetụta uche ha kama.
Ha na-amụta ịghọta ihe ha na-eche ma chọta ụzọ dị mma isi dozie esemokwu ahụ. Ha maara na iti mkpu na iti mkpu na-akpatakwu nsogbu na ọ ga-ewute ndị ha na-eche banyere ha. Otú ọ dị, nanị n’ihi na mmadụ na-adọga ịchịkwa mmetụta uche ya apụtaghị na i kwesịghị ịnọnyere ha ọzọ. Ọ bụrụ na ha dị njikere ịgbanwe, ha nwere ike ịmụta ịgbanwe echiche ha wee ghọta ka ha ga-esi laghachi azụ mgbe mmetụta uche dị elu.
Mmetụta ọmịiko bụ nkà mmụta, ị pụghịkwa ịtụ anya ka onye ọ bụla nwee otu nzụlite ma ọ bụ gburugburu ebe obibi iji ghọta otú e si eji ya eme ihe. Nzọụkwụ mbụ maka inwe mmetụta ọmịiko bụ ịghọta ndị ọzọ. Nke a nwere ike ịpụta ịgụ akwụkwọ ma ọ bụ ikiri ihe ngosi TV na-achọ omenala dị iche iche (akwụkwọ LGBTQ+, akwụkwọ ndị e mere maka agbụrụ dị iche iche, otu okpukpere chi, wdg). Njem njem bụ ụzọ ọzọ isi ghọta ụwa n'ụzọ ọzọ. N'ikpeazụ, ige ntị nke ọma (dị ka anyị kwuru na mbụ) bụ ụzọ kacha mma isi were echiche onye ọzọ n'ezie.
5. Ọkụ ọkụ
Gaslighting bụ mgbe mmadụ na-agbalị ime ka onye ọzọ ma ọ bụ ìgwè mmadụ kwenye na ha emela ihe (ma ọ bụ na ha emebeghị ihe) mgbe ihe dị iche bụ eziokwu. Okwu mbụ pụtara mgbe 1938 play Gas Light egosiri (ọ ghọrọ ihe nkiri na 1944). N'egwuregwu a, nwoke lụrụ nwanyị bara ọgaranya maka akụ ya. Ezinụlọ ya zoro ọla ndị ahụ, nke kpasuru ya iwe. Iji nweta aka ya n'ego ahụ, di ahụ mere ihe na-adịghị mma nke ga-eme ka ọkụ gas na-amagharị.
Nwunye ya na-eme mkpesa banyere ọkụ na-egbuke egbuke, ma ọ ga-ekwu na ọ na-eche ihe. N’ikpeazụ, o mere ka o doo ya anya na ara adịghị ya. E gara ya a n’ebe mgbaba, o mekwaa aka ya n’àkwá ya. N'ezie, ihe ọkụ ọkụ ga-eme ka ọ dị gị ka ị na-echefu ihe; ha na-emebi mmetụta gị ma na-eleda mmetụta uche gị anya site n'ileda ọnọdụ ahụ anya. Ha na-akpọkarị gị "overdramatic".
Ọ bụrụ na ị chọpụta na onye gị na ya na-akpakọrịta, enyi gị, ma ọ bụ onye òtù ezinụlọ gị na-agba gị ọkụ, ị ga-eche ha ihu. Ị nwere ike igosi ha ihe akaebe nke ọnọdụ ahụ iji gosipụta ntụkwasị obi gị. Ọ bụrụkwa na ị chọrọ imezi mmekọrịta ahụ, i kwesịrị ịjụ ha ihe mere ha ji chee na ọ dị ha mkpa ịgha ụgha. Dị nnọọ ka a na-amụghị mmadụ na-enwe ọmịiko, onye na-eku ọkụ anaghị enwekarị ike ịkọwa mmetụta ha.
O nwere ike ịbụ na ha tolitere n’ebe e chere na mkpa ha abaghị uru, n’ihi ya, ha malitere usoro a iji nweta ihe ndị dị mkpa. Ịmepụta oghere maka nkwurịta okwu mepere emepe na ikwe ka ha wepụta oge iji nwee mmetụta nke nchebe nwere ike inyere gị aka ịgafe okwu a. Agbanyeghị, ịgaghị etinye ahụike nke uche gị n'ihe egwu. Ọ bụrụ na ihe na-ewe iwe nke ukwuu, ị kwesịrị ị na-adị ọhụrụ ma nwee ntụkwasị obi na ụdị mmemme gị.
Summary
N'ihe banyere ya, ịnọgide na-enwe mmekọrịta dị mma chọrọ nkwanye ùgwù, ntụkwasị obi, na nkwurịta okwu. Ọ baghị uru ma ọ bụrụ na mmekọrịta a bụ ịhụnanya, platonic, ma ọ bụ ezinụlọ; ha niile chọrọ ụkpụrụ ndị a bụ isi ka ịga nke ọma. Ịnọgide na-enwe ezi mmekọrịta adịghị adị mfe mgbe nile, ma ọ̀ bụ ọbụbụenyi ma ọ bụ alụmdi na nwunye. Ọ dịghị ngwa ngwa na a ga-enwe ihe ndọghachi azụ, ma isi ihe bụ itinye mgbalị iji mee ka ihe na-arụ ọrụ. Ọ bụrụ na ịchọtara onwe gị ka ị na-etinye mgbidi mgbe esemokwu gasịrị, laghachi azụ ma cheta itinye aka na ige ntị nke ọma.
O nwere ike isiri gị ike ịkwatu mgbidi ahụ, mana iwepụta oge gee ntị kama imeghachi omume nwere ike inye gị nghọta iji ghọta onye nke ọzọ nke ọma. Na-echeta mgbe niile inwe obiọma ma kwanyere onwe gị na onye ọzọ nọ na mmekọrịta ahụ ùgwù. Mgbe ihe malitere ịdị njọ, ọkwa nkwanye ùgwù ahụ bụ isi ga-enyere gị aka ịlaghachi azụ ozugbo oke ifufe ahụ gafere. Ndụmọdụ ndị a bụ ngwa ọrụ gị maka ịnọgide na-enwe mmekọrịta dị mma, cheta ha ma na-eme ha mgbe niile.