Imarathon, umjaho wamakhilomitha angu-42.195 (amamayela angu-26 385 wamayadi), umi njengovivinyo olukhulu lokukhuthazela kanye nemingcele yabantu. Ukugijima iMarathon kuwumdlalo odinga ukuzinikela, ukusebenza kanzima nokuzimisela. Kuthatha iminyaka yokuzilolonga nokuqeqeshwa ukuze ube umgijimi ophumelelayo wemarathon. Ngokuhamba kweminyaka, abasubathi abaningi baye baphusha imizimba yabo onqenqemeni, abaningi bathole impumelelo ebalulekile kwezemidlalo, kodwa bambalwa abakhethiwe abakhuphukele esicongweni sobukhulu bemarathon futhi amagama abo aqoshwa emibhalweni yomlando.
Naba abagijimi bemarathon abahamba phambili abangu-10 emlandweni.
1. Eliud Kipchoge
U-Eliud Kipchoge, owaziwa ngele-“Marathon King”, ungumgijimi webanga elide waseKenya othathwa njengongomunye wabasubathi abahamba phambili emhlabeni. U-Kipchoge uzuze indondo yegolide yama-Olympics kuma-Olympics e-Rio 2016 futhi wavikela ngempumelelo isicoco sakhe kuma-Olympics e-Tokyo ngo-2021. U-Kipchoge uqophe irekhodi lomhlaba labesilisa e-Berlin ngo-September 16, 2018. Uqede umjaho ngesikhathi esimangalisayo samahora angu-2, umzuzu owodwa, nemizuzwana engu-1, ephula irekhodi langaphambilini. Umgijimi ohamba phambili we-marathon waseKenya ubonise ukungaguquguquki okumangalisayo kuwo wonke umsebenzi wakhe wemarathon. Emcimbini oyingqopha-mlando ngo-Okthoba 39, 12, u-Kipchoge wagijima ibanga lemarathon ngaphansi kwamahora angu-2019 njengengxenye ye-INEOS 2:1 Challenge.
2. Wilson Kipsang
UWilson Kipsang usethe amarekhodi amaningi futhi wazuza impumelelo enkulu kuwo wonke umsebenzi wakhe. Okuqaphelekayo, kuBerlin Marathon ngoSepthemba 29, 2013, uKipsang waqopha irekhodi elisha lomhlaba labesilisa. Weqe umugqa wokuqeda ngesikhathi esihle samahora ama-2, imizuzu emi-3, nemizuzwana engama-23, ephula irekhodi langaphambilini eliphethwe nguPatrick Makau. Lokhu kusebenza okwephula irekhodi kubonise ijubane eliyingqayizivele lika-Kipsang, ukubekezela, nokuzimisela. Ngaphandle kwerekhodi lakhe lomhlaba, uKipsang usewine imijaho ehlonishwayo, njengaseLondon naseNew York City.
3. Meb Keflezighi
U-Meb Keflezighi, umgijimi odumile waseMelika webanga elide, uzuze ingqopha-mlando emjahweni wokugijima ngokunqoba kwakhe ngo-2014 e-Boston. Yize ukunqoba kwakhe bekuyingqophamlando, kubalulekile ukuqaphela ukuthi akazange aphule irekhodi lomhlaba. Ngomhla zingama-21 kuMbasa wezi-2014, u-Meb Keflezighi waba yindoda yokuqala yaseMelika eminyakeni engama-31 ukuwina eBoston. Uqede umjaho ngesikhathi esingamahora ama-2, imizuzu eyi-8 nemizuzwana engama-37. Lokhu kunqoba bekubaluleke kakhulu njengoba kwenzeka ngonyaka olandela inhlekelele yokuqhuma kwamabhomu ku-2013 Boston Marathon.
4. UDennis Kimetto
NgoSepthemba 28, 2014, uDennis Kimetto waqopha irekhodi elisha lomhlaba labesilisa eBerlin. Uqede umjaho ngamahora ama-2, imizuzu emi-2 nemizuzwana engama-57, waba ngumuntu wokuqala ukuphula umgoqo ongu-2:03. Lokhu kuqopha umlando kwedlula irekhodi langaphambili elabekwa nguWilson Kipsang ngo-2013. Emjahweni waseBerlin ngo-2012, waqeda isibili ngesikhathi samahora angu-2, imizuzu emi-4, nemizuzwana engu-16. Lokhu kusebenza kusethe irekhodi lesikhathi sokuqala esishesha kakhulu ngaleso sikhathi. U-Kimetto uphethe amarekhodi ezifundo emijahweni eminingi. Uphinde waqopha amarekhodi eTokyo kanye nomjaho waseBoston.
5. U-Paula Radcliffe
U-Paula Radcliffe, umsubathi webanga elide odabuka e-United Kingdom, uphethe irekhodi lomhlaba labesifazane. Ukuqopha kwakhe irekhodi eLondon ngo-2003 kuthathwa njengenye yezimpumelelo eziphawuleka kakhulu emlandweni wezemidlalo. Ngomhla ziyi-13 kuMbasa, 2003, u-Radcliffe waqhudelana eLondon ngenkambo esheshayo nephansi. Ubonise amandla nokubekezela okungajwayelekile, edlula entanjeni ngesikhathi esiyisimanga samahora ama-2, imizuzu eyi-15 nemizuzwana engama-25. Uwine umjaho waseLondon kathathu (2002, 2003, 2005) futhi wayengumpetha weNew York City amahlandla amathathu (2004, 2007, 2008).
6. Haile Gebrselassie
UHaile Gebrselassie, odabuka e-Ethiopia, uthathwa njengomunye wabasubathi abahamba phambili emlandweni. U-Gebrselassie unomlando omuhle wezimpumelelo. Uwine izindondo zegolide ezimbili zama-Olympic ku-10,000 metres (1996, 2000) futhi wabeka amarekhodi amaningi omhlaba kuwo wonke amabanga ahlukahlukene kuwo wonke umsebenzi wakhe. Ugxume ngempumelelo amabanga amade futhi wazuza impumelelo enkulu. Ikhono lakhe lokugcina ukusebenza okuphezulu ngaphezu kwamakhilomitha angu-42.195 libonise ukukhuthazela kwakhe nokuqina kwengqondo. UGebrselassie wabeka amarekhodi amaningana omhlaba kwezokusubatha ngesikhathi sokusebenza kwakhe.
7. Khalid Khannouchi
Ngo-April 14, 2002, uKhalid Khannouchi waqopha irekhodi lomhlaba lomjaho wabesilisa owawuseLondon. Uqede umjaho ngesikhathi esihle samahora ama-2, imizuzu emi-5 nemizuzwana engama-38. Ngaphambi kwalokho, ngo-Okthoba 24, 1999, uKhannouchi waqopha irekhodi lomhlaba lomjaho wabesilisa owawuseChicago. Uqede umjaho ngesikhathi esincomekayo samahora ama-2, imizuzu emi-5 nemizuzwana engama-42. UKhannouchi uphinde waqopha irekhodi lomhlaba kweyabesilisa. Ngo-September 30, 2001, eLisbon Half Marathon, waqeda leli banga ngemizuzu engu-58 nemizuzwana engu-35, waba umuntu wokuqala ukugqashula umgoqo wemizuzu engu-59.
8. Robert Cheruiyot
URobert Kipkoech Cheruiyot, umsubathi wamabanga amade waseKenya, udume ngokudlala kahle okwephula irekhodi. Enye yezimpumelelo zakhe eziphawuleka kakhulu wafika eBoston ngo-2006, lapho abonisa khona amandla nesivinini esingavamile. I-Cheruiyot inqobe umjaho, idlula entanjeni ngesikhathi esimangalisayo samahora angu-2, imizuzu engu-7, nemizuzwana engu-14. Lokhu okumangalisayo kuvikele ukunqoba kwakhe e-Boston futhi wabeka irekhodi elisha lesifundo, ladlula irekhodi langaphambilini ngomzuzu.
9. Ryan Hall
URyan Hall, umgijimi wamabanga amade waseMelika, waziwa ngempumelelo yakhe emjahweni webanga elide. Isikhathi sakhe sokugijima esisheshayo nerekhodi lomuntu siqu amahora ama-2, imizuzu emi-4, namasekhondi angama-58. U-Hall uthole lokhu okumangalisayo e-Boston ngo-2011, waqeda isine sekukonke. Ngaleso sikhathi, u-2:04:58 ka-Hall kwakuwumjaho osheshayo owake wagijinywa umMelika. Yize kube impumelelo ebalulekile, kubalulekile ukuqaphela ukuthi ayizange ibonwe njengerekhodi laseMelika elisemthethweni ngoba isifundo saseBoston asifaneleki ukwenza irekhodi ngenxa yesimo saso sokukhomba-ephuzu kanye nephrofayili yokwenyuka komqansa.
10. USteve Jones
Ngo-Okthoba 21, 1984, uSteve Jones wanqoba iChicago Marathon ngesikhathi esingamahora ama-2, imizuzu eyi-8, nemizuzwana emi-5. Lesi senzo esimangalisayo saphazamisa irekhodi lomhlaba langaphambili cishe umzuzu owodwa, kwamenza waba umgijimi wokuqala waseBrithani ukubamba irekhodi lomhlaba. Irekhodi lakhe lahlala iminyaka engaphezu kweyisishiyagalombili ngaphambi kokuba liphulwe ngo-1993. Ngaphandle kwerekhodi lakhe lomhlaba, uJones wazuza ukunqoba okuphawulekayo nokuqeda okuphezulu emhlabeni jikelele. Uwine iLondon (1985 kanye ne-1986) kanye neToronto (1988) marathon. Ukukhuthazela kwakhe okungavamile kanye nesivinini kwaphawula umsebenzi wakhe, futhi usengomunye wabagijimi baseBrithani abadume kakhulu.
Isiphetho
Abagijimi bemarathoni abakhulu kunabo bonke bawulolonge ngendlela engenakucimeka lo mdlalo, bechaza kabusha imingcele yokukhuthazela komuntu. Uhambo lomsubathi ngamunye luwubufakazi bokuphishekela ubukhulu lapho ebhekene nezinselele zomzimba nezengqondo. Njengoba ukugijima kwe-marathon kuqhubeka nokuvela, lawa magama azokhanya ngokugqamile emlandweni we-marathon, ekhuthaza izizukulwane ezizayo zabagijimi ukuthi bajahe amarekhodi abo namaphupho.