Ti ọpọlọpọ ṣe akiyesi bi miller gaari ti o ṣaṣeyọri julọ ni Ilu Kenya, Ile-iṣẹ Sugar Mumias jẹ ajalu ti nduro lati ṣẹlẹ. Ọpọlọpọ tọka si bi Ile-iṣẹ Sugar Mumias ṣe jẹ odi ninu ibajẹ ti o jẹ ile-iṣẹ suga ti Kenya, nikan laimọ pe o jẹ ọrọ kan ti akoko. Gẹgẹbi awọn ọlọgbọn atijọ ti sọ, “Ukiona cha mwenzako cha nyolewa, tia chako maji”. Owe naa tumọ si pe ti o ba ri ori aladugbo rẹ ti o fari, ori rẹ yoo ni iriri kanna - nitorinaa o fẹ dara tutu ori rẹ fun irun didan, bibẹkọ ti o yoo fi agbara mu lati faragba irora, gbigbẹ, fifa.
Ṣugbọn kini o n ṣe ile-iṣẹ suga Kenya? Ile-iṣẹ suga Kenya wa labẹ idoti ofin. Ọrọ Kenya aṣoju ti wiwa pẹlu awọn ofin lati koju iṣoro kan han gbangba nibi. Ọpọlọpọ awọn ile-iṣẹ suga ni Kenya jẹ ohun ini nipasẹ ijọba, ti wọn si ti dinku laiyara labẹ iṣakoso ati ibajẹ. Yiyan awọn ẹlẹgbẹ oloselu ati iṣakoso ẹya si iru awọn ile-iṣẹ tumọ si pe awọn eniyan ti ko ni oye ni a yan lati dari awọn ile-iṣẹ wọnyi.
Isakoso kanna ko le yago fun titẹ awọn ika ọwọ wọn sinu idẹ suga, ati pari laiyara jẹun awọn ile-iṣelọpọ si ipele ti wọn ko le ṣiṣẹ, tabi ti wọn ba le ṣiṣẹ, ṣe bẹ ni awọn idiyele giga. Níbòmíràn, àwọn ilé iṣẹ́ ṣúgà ní àwọn ibòmíràn jẹ́ ohun ìní àwọn oníṣòwò tí wọ́n ń tọ́jú wọn dáadáa, kìkì èrè jíjẹ. Lati mu awọn ere pọ si, awọn ile-iṣelọpọ suga ni awọn orilẹ-ede miiran ti wa ni ṣiṣe ni awọn idiyele kekere, ati ni ṣiṣe ti o ga julọ, ti o pọ si lori awọn idiyele lakoko ti o tun n gbiyanju lati tọju ọja wọn ni ifarada bi o ti ṣee ni ibere lati ja awọn oludije ja.
Eyi ti yọrisi nikẹhin ipo kan nibiti o ti le parowa fun ọmọ ilu Pọtugali kan ti n sọ ara ilu Brazil lati ta ọ ni suga, ni ede Gẹẹsi iya rẹ ti o ni ipọnju. Lẹhinna o wọ suga lori ọkọ oju-omi kan, nibiti yoo ti lo oṣu mẹfa ni awọn okun nla, ati oṣu miiran tabi bẹ ni ibudo ailagbara ti Mombasa. Lẹhinna o di ẹru sori ọkọ akẹrù kan si Nairobi, ninu ohun ti o jẹ idiyele ni iwọn. Ni lilọ si Nairobi, awọn ara Kenya yoo tun rii suga rẹ din owo ju suga lati igbanu suga Kenya, o kan awọn wakati diẹ si Nairobi.
Nígbà tí òtítọ́ kíkorò nípa wa bẹ́ẹ̀, àwọn àgbẹ̀ wa tí kò láyọ̀ bẹ̀rẹ̀ sí í sọkún, àwọn olóṣèlú wa sì fọwọ́ sowọ́ pọ̀ di ohun èlò. Pẹlu gbogbo eniyan ni itara lati tọju jijẹ, ojutu “win-win” ti o faramọ ni a rii. A yoo ṣe agbekalẹ ofin kan ti o ni ihamọ tabi diwọn gbigbe wọle gaari, lati daabobo “awọn agbe wa” ati awọn ile-iṣẹ ti n san owo-ori. Genius, otun? Ti ko tọ. Ni Kenya, awọn ofin wa fun awọn talaka, awọn ọlọrọ ka awọn ofin si bi imọran lasan ti wọn le yan lati ṣe atilẹyin tabi kọju si.
Bi iye owo ti iṣelọpọ suga Kenya ti n pọ si, iyatọ ninu idiyele ti Kenya ṣe iṣelọpọ suga ati ti suga ti a ko wọle dagba. Awọn chaps ti o wakọ awọn ọkọ ayọkẹlẹ nla dudu ti o ni awọ dudu ro pe ti wọn ba le gbe gaari sinu ọja Kenya lọna kan, ti wọn si ta ni owo Kenya, o le ni ilọpo owo rẹ ni iyara ju wolii kan le nipa ṣiṣe ileri lati ṣe bi agbedemeji oniwa-bi-Ọlọrun.
Nibayi, Alshabaab, ni gbogbo ọna ni Somalia, ro pe ti wọn ba le gbe suga gbe wọle ati ta ni Kenya, wọn le ni irọrun ṣe inawo fun ogun wọn si awọn ara Kenya. Ni Kenya, wọn rii ọja ti o ṣetan ni awọn oniṣowo ti o rii suga ni ọna iyara si ọrọ. Awọn ile-iṣẹ ijọba ti pinnu lati ṣe atilẹyin ofin wiwọle lori gaari ti a ko wọle ko si ibi ti a le rii. Wọ́n ti gba ààbò lọ́wọ́ owó tí ń rọ̀ sórí wọn gẹ́gẹ́ bí àbẹ̀tẹ́lẹ̀.
Lẹhinna, ti ẹnikan ba gbá ọ ni ẹrẹkẹ, pẹlu ẹbun, o fun wọn ni ẹrẹkẹ keji… Ko duro nihin. Àwọn tí wọ́n yàn láti máa bójú tó àwọn ilé iṣẹ́ ṣúgà wa rí i pé tí wọ́n bá kó ṣúgà wọlé, tí wọ́n sì tún pa dà dà gẹ́gẹ́ bí ṣúgà abẹ́lé, wọ́n gbọ́dọ̀ sùn mọ́jú àárọ̀, kí wọ́n kàn ka gbogbo owó tó wọlé. si awọn ara Kenya ti ko ni agbara ti a fi agbara mu lati san owo meji ti wọn yẹ fun gaari.
Awọn agbẹ ti ko dara ti o yẹ ki o ni aabo nipasẹ awọn ofin ti wa ni gbese awọn bilionu ni bayi nipasẹ awọn ile-iṣẹ suga. A tun n beere lọwọ awọn ara Kenya lati fa awọn ọkẹ àìmọye lati gba beeli awọn ile-iṣelọpọ suga wọnyi, ni imurasilẹ fun atẹle wọn, iyipo idawọle ti ko ṣeeṣe. Pẹlupẹlu, Kenya, ti o jẹ apakan ti COMESA, jẹ dandan lati gba awọn orilẹ-ede adugbo laaye lati ta suga wọn ni Kenya. Sibẹsibẹ, Kenya ti beere nigbagbogbo fun itẹsiwaju ti akoko ipari, ọdun ni, ọdun jade, labẹ itanjẹ ti fifi ile-iṣẹ suga wa ni ibere.
Ọkunrin kan ri ara rẹ ninu ounjẹ ajẹkẹyin kan, ti ko ni omi, tabi ounjẹ, ti o ni gbogbo awọn ohun-ini rẹ. Ni Oriire, ọkọ ofurufu rii ọkunrin naa, eyiti o le gba a silẹ, ṣugbọn ọkunrin naa ni lati fi awọn ohun-ini rẹ silẹ ni aginju. Ọkunrin naa jiyan pe oun ko le fi awọn ohun-ini rẹ silẹ nitori pe yoo jẹ talaka. Ọkọ ofurufu naa lọ, ọkunrin naa si ti sọnu siwaju sii ni aginju. Ọkọ ofurufu miiran wa, ati omiran, ṣugbọn ọkunrin naa ko ti ṣetan lati fi awọn ohun-ini rẹ silẹ. Ọkunrin yii ni Kenya.
O to akoko ti ijọba Kenya fi ile-iṣẹ suga silẹ si awọn ile-iṣẹ suga aladani, ati gba awọn ile-iṣẹ miiran tabi awọn eniyan kọọkan laaye lati gba awọn ile-iṣẹ suga ti o kuna. Awọn ofin ti n daabobo ile-iṣẹ suga yẹ ki o tun parẹ, lẹgbẹẹ awọn ti o pinnu bii ati tani o le ṣe ile-iṣẹ suga kan. Awọn ofin lasan ṣugbọn gige ti o rọ ni igbiyanju lati da iṣan omi nla ti suga olowo poku duro lati ibi gbogbo miiran yatọ si Kenya. Awọn alanfani nikan ni awọn onijagidijagan ati awọn ọkunrin oniṣowo alagbara, ti wọn jẹun nitori wa.
Bi ẹnipe a ko kọ ẹkọ kankan, idamu kanna ni a ṣeto lati tun ṣe ararẹ ni ile-iṣẹ agbado, nibiti ijọba ti n ṣeto awọn ile-iṣẹ iyẹfun lati “daabobo awọn onibara”. Gbigbe agbado tun ni idinamọ lati “daabobo awọn agbe”, ati pe ohun ini ijọba ti Orilẹ-ede Cereals and Produce Board ti o jẹ olura agbado pataki, ti wa ni bayi lati di ọlọ. De ja vu, o ti gbọ iru nkan kan tẹlẹ, ṣe iwọ ko? Gẹgẹbi a ti sọ, itan jẹ dandan lati tun ṣe ararẹ fun awọn ti o kuna lati kọ ẹkọ lati inu rẹ.