Enjene ke pelo ea koloi. Ke mochine o rarahaneng o hahiloeng ho fetola mocheso ho tloha khase e tukang ho ea ho matla a fetolang mabili a tsela. Likoloi li tsamaea ka lebaka la ho kopana ha mekhoa e 'meli e etsoang ka har'a mochine o tukang ka hare (ICE): ho chesa le ho chesa mafura ho etsahala ka har'a enjene ka boeona. Joale enjene e fetola matla a tsoang mollong ho ea ho mocheso le torque ea mochini. E le hore sena se etsahale, enjene e entsoe ka likarolo tse 'maloa tse sebetsang ka nako e le' ngoe (tsohle li hlokahala).
Lintho tsa motheo tsa enjene ea koloi
Enjene e tukang ka hare (ICE) ke eo likoloi tse ngata li e sebelisang kajeno. Hore enjene e sebetse le ho hlahisa matla, ho hlokahala motsoako oa haholo-holo moea le mafura. Bongata ba lienjene tsa likoloi li sebelisa libeso tsa khale, haholo-holo diesel le peterole. Lienjine tse ling li tsamaisoa ke bioethanol kapa hydrogen. Ho sa tsotellehe mafura, boholo ba lienjene tsa likoloi li sebetsa ka molao-motheo o tšoanang. Leha ho le joalo, ho na le phapang e itseng ho itšetlehile ka mafura a sebelisoang. Ka mohlala, lienjineri tsa diesel ha li na li-spark plugs. Ho e-na le hoo, mafura a chesa ka lebaka la moea o chesang haholo o hatelitsoeng.
Moloko oa matla
Ka mantsoe a bonolo, tsela eo enjene e hlahisang matla ka eona e ka hlalosoa ka mehato e mene.
- Induction: Mafura a kenngoa moqomong ka ente ea mafura, hammoho le moea.
- Khatello: Piston, e ka har'a silindara e le 'ngoe, e hatella motsoako oa mafura a moea.
- Matla: Ha li-valve li koala, spark plug e hotetsa motsoako oa mafura a moea, a hlahisang matla.
- Exhaust: Piston e theohe ka lebaka la ho phatloha, e fetisetsa matla ho crankshaft ebe e sutumelletsa likhase tse cheleng hore li tsoe.
Mehato ena e mene e etsahala lienjineng tse ngata tse tukang ka hare tse sebelisang peterole. Mehato e mene e bitsoa “four-stroke cycle” e teng ho seo ho thoeng ke lienjine tse nang le li-stroke tse ’nè.
Likarolo tsa enjene
Enjene ea motlakase e ka hare e na le likarolo tse ngata, 'me likarolo tsa bohlokoa ke tse latelang:
- Engine Block
- Crankshaft
- Piston
- Camshaft
- Moente oa Mafura
- Exhaust hangata
Likarolo tsena kaofela le tse ling ke likarolo tse tloaelehileng tsa enjene e tukang ka hare ea mehatla e mene, e sebelisoang ke likoloi tse ngata tse tsamaeang ka mafura. Likarolo tse boletsoeng ka holimo li na le boikarabello ba ho theha matla, empa likarolo tse ling tse ngata le litsamaiso li hlokahala ho etsa hore enjene e sebetse. Sena se kenyelletsa sistimi ea ho tlotsa, sistimi e pholisang, sistimi e qalang, Setsi sa Taolo ea Enjine (ECU), le tse ling.
1. Sebaka sa enjine
Sebaka sa enjene ke motheo oa enjene. Lienjineri tse ngata tsa sejoale-joale li na le monobloc, ho bolelang hore lisilindara tsohle li arolelana boloko bo tšoanang. Sebaka sa enjene ha se fane feela ka sebaka bakeng sa lisilindara, empa se boetse se na le li-galleries tsa oli le litselana tse pholileng, tse nolofalletsang enjene hore e tlotsoe le ho pholile, ka ho latellana.
E ka 'na eaba u utloile ka lienjineri tse bitsoang V8, V12, inline 4, enjine ea litebele, joalo-joalo. Mabitso ana a laeloa ke hore na li-cylinders li hokahane joang ka har'a boloko ba enjene. Mefuta e atileng haholo ea lienjineri tse tukang ka hare e thathamisitsoe ka tlase. Mefuta e meng le mefuta e fapaneng e teng empa ha e tloaelehe haholo.
a. V-enjine
Li-engines, tse kang V6, V8, le V12 li bitsoa joalo hobane li-cylinders li hlophisitsoe kahoo li etsa "V" ha li talingoa ka pele kapa ka morao. Nomoro e bolela palo ea li-cylinders ka har'a boloko ba enjene. V6 e na le lisilindara tse tšeletseng, ha V10 e na le lisilindara tse leshome, joalo-joalo.
b. Enjene e ka hare
Enjene ea inline e hlophisitsoe hore li-cylinders li tsamaisane ka mola o le mong o otlolohileng. Hangata lienjineri tsena li na le lisilindara tse 4 kapa tse fokolang 'me li theko e tlase ho li hlahisa.
c. Enjene ea litebele
Enjene ea boxer ke mofuta o ikhethileng oa enjene e bataletseng. Lipiston li bataletse, 'me para e 'ngoe le e 'ngoe ea lipiston tse hanyetsanang ka nako e le' ngoe e kena le ho tsoa. Motsamao oa lipiston tse thellang ho ea pele le morao o tšoana le oa boralitebele nakong ea ntoa, ba betsana ka litebele, ke ka hona lebitso leo.
d. Enjene ea rotary
Lienjine tsa Wankel, tseo hape li bitsoang lienjine tsa rotary, ha li sebelise lipiston ho hang. Ho e-na le hoo, ba sebelisa rotor ka sebōpeho sa khutlo-tharo. Kajeno, lienjineri tsa rotary ha li fumanehe haholo ka mefuta e fokolang ea likoloi tse li sebelisang. Ba hapile tlhokomelo ea batho ba bangata ba chesehelang likoloi kaha enjene e khona ebile e rata ho matha ka li-RPM tse phahameng.
2. Crankshaft
Li-piston li pepesehetse liketso tse etsahalang ka kamoreng ea mollo. Ha mafura a tuka, matla a qobella piston ho theoha. Li-piston li hokahane le crankshaft ka lithupa tse hokahanyang. Ha lipiston li ntse li tsamaea, crankshaft e joalo. Motsamao wa ho ya hodimo le tlase ho tswa ho dipiston o fetolela motsamao wa ho potoloha ha crankshaft. Crankshaft e pepesehetse matla a maholohali.
Ntle le moo, matla a bolokang koloi ea hau e batlang e le boima e tsamaea a feta crankshaft. Ho feta moo, matla a mangata a crankshaft a lahleheloa ke likhohlano. Ha crankshaft e ntse e fetola motsamao oa mola hore e be oa ho potoloha, flywheel e theola matla. Phano ea matla e tsoela pele ho phetiso, moo clutch e leng teng lipakeng tsa crankshaft le phetiso.
Phetiso e hokahane le shaft e hlahisoang, eo le eona e amanang le li-axles. Li-axle li hokahane le mabili, li phethela leeto la matla a entsoeng ke cylinder. Crankshaft ha e fane feela ka matla a ho potoloha phetisong. Ha e ntse e potoloha, li-pulleys tse hokahaneng le crankshaft le tsona li hokahantsoe le mabanta a tlatselletsang a matlafatsang likarolo tse ling tsa koloi joalo ka alternator, camshaft le pompo e tsamaisang matla.
3. Piston
Joalokaha u bone, piston ke ntho eo ho buuoang ka eona khafetsa ha ho etsoa matla ka mochine o tukang o ka hare. Piston e kentsoe ka har'a lisilindara tsa boloko ba enjene. Ha ho letho le lutlang kapa le phonyohang piston ha mehele ea piston, e hokeletsoeng piston, e theha tiiso e phethahetseng bakeng sa ho fana ka khatello e hlokahalang bakeng sa ho chesa mafura. Karolo e ka holimo ea silinda, karolo eo piston e sa e nkeng, e bitsoa kamore ea mollo.
Kamore ea mollo e fetoha e nyane le e nyane ha piston e nyolohela holimo ho silinda. Ha piston e ntse e nyoloha 'me kamore e tukang e fetoha e nyenyane, mocheso o moholo le khatello e bōptjoa' me motsoako oa mafura-moea o phatloha, o lokolla matla le matla a ho hlahisa. Joalokaha ho boletsoe pejana, lienjineri tsa diesel ha li itšetlehe ka li-spark plugs. Ho e-na le hoo, mafura a hotetsoa ke khatello e kholo e bakoang ke piston e etsang hore kamore ea mollo e be "e nyenyane".
4. Camshaft
Joalokaha ho boletsoe karolong ea crankshaft, camshaft e hokahane le crankshaft, e fana ka motsamao o lumellanang ka har'a block ea enjene. Camshaft e sebetsa li-valve tsa ho kenya le ho ntša metsi, ho lumella moea le mafura ka kamoreng ea mollo. E ka 'na eaba u utloile ka mabanta a nako kapa liketane tsa nako. Tsena ke tsona tse hokahanyang crankshaft le camshaft.
Li etsa bonnete ba hore li-valve li bulehile ka ho feletseng ha piston e le boemong bo tlaase, e fana ka mafura le moea ho silindara, 'me e koala li-valve ha piston e lebile ka holimo ho cylinder, e hotetsa mafura. Haeba koloi ea hau e na le lebanta la nako, ho bohlokoa ho le fetola ka linako tse behiloeng ke moetsi oa koloi ea hau. Ho hloleha ha lebanta la nako ho ka baka tšenyo e kholo ea enjene kaha likarolo tsa enjene tse sa reretsoeng ho tšoarana li etsa joalo ka mabifi.
5. Ente ea mafura
Likoloi tsa khale tsa enjene ea peterole li ne li sebelisa li-carburetor. Ha leoto la hao le letona le hatella pedal ea khase, valve ea throttle e ne e tla buleha, e lumelle moea hore o tsamaee ka carburetor. Ha moea o ntse o feta ka har'a carburetor, mafura a ne a ntse a eketseha. Moea o ile oa "hula" mafura ka oona ho tloha setšelong sa mafura sa carburetor se bitsoang "float bowl". Sena se ile sa khoneha ka lebaka la fisiks ea majabajaba kapa, haholo-holo, ka molao-motheo oa Bernoulli, o entseng hore moea le mafura li be le tekano.
Motsoako oa mafura a moea o ne o tla fetela ho manifold a kenang le ho li-valve tsa ho kenya, moo ho ka tukang ka silindara. Kajeno, ho sebelisoa ente ea mafura, e fanang ka palo e nepahetseng ea mafura ka nozzle. Ho boetse ho na le mefuta e fapaneng ea li-injection tsa mafura, haholo-holo tse hlalosoang ke sebopeho sa motsoako oa kantle le sebopeho sa motsoako oa kahare.
Ka kakaretso, joalo ka ha lebitso le fana ka maikutlo, li-injection tsa mafura tse tsoang kantle li kopantsoe pele li kena ka phaposing ea mollo. Motsoako oa ka hare hangata o kenya mafura ka ho toba ka kamoreng ea mollo. Likoloi tsa morao-rao li na le mefuta e sa tšoaneng ea li-sensor le lisebelisoa tse ling tsa elektronike tse tiisang hore karolelano ea mafura a moea e khotsofatsa, ka thuso ea tsamaiso ea ente ea mafura.
6. Exhaust hangata
Ha peterole e chesitsoe, likhase tsa mouoane li tlameha ho tsoa ka phaposing e tukang. E etsa sena ha piston e ntse e ea holimo 'me valve ea ho ntša metsi e bulehile. Ho ka 'na ha bonahala eka sena ke mokhoa o bonolo haholo. Ha ho bapisoa le likarolo tse ling le litsamaiso tsa enjene, ho joalo. Leha ho le joalo, ho boetse ho na le boenjiniere bo bongata ka morao ho litsamaiso tsena. Ho boloka lintho li le bonolo, re ke ke ra bua ka botlalo.
Haeba u ka rata ho tseba haholoanyane mabapi le mefuta e mengata ea mokhathala le boenjiniere ba eona, Wikipedia e na le sengoloa se setle le se khuts'oane ka eona. Ke habohlokoa ho bolela hore mafura a sa chesoang a boetse a feta ka har'a mefuta e mengata ea ho tima. Sensor ea oksijene e na le lisebelisoa tse ngata, e fana ka maikutlo ho sistimi ea ente ea mafura haeba karo-karolelano ea mafura-moea e ruile haholo kapa e fokola.
Lienjineri tsa likoloi tsa Hybrid
Hona joale, o lokela ho ba le kutloisiso e akaretsang ea hore na enjene ea koloi e sebetsa joang. Ho fihlela joale, boholo ba likoloi tsa peterole le tsa disele li hlalositsoe, empa ho na le mofuta oa koloi o batlang o le thata haholoanyane: enjene ea koloi e nyalisitsoeng. Lebasetere ke ntho e entsoeng ka ho kopanya likarolo tse peli tse fapaneng. Lefatšeng la likoloi, koloi ea lebasetere hangata e bolela hore koloi e tsamaea ka mefuta e 'meli ea matla: motlakase le peterole. Ka kakaretso, ho na le mefuta e meraro ea likoloi tse nyalisitsoeng:
- Lebasetere le felletseng
- Lebasetere le bonolo
- Poone e nyalisitsoeng
Mefuta ena e arotsoe ho latela tekanyo ea hybridization.
- Koloi e felletseng ea lebasetere e ka sebetsa ka bobeli enjene le libeteri, kapa ka e 'ngoe ea tse peli ka bonngoe.
- Koloi e bonolo ea lebasetere ha e na enjene ea motlakase kapa jenereithara e khonang ho tsamaisa koloi ka boeona. Li-hybrids tse bonolo li sebelisa enjene ea motlakase e nkang sebaka sa alternator ea setso. Enjene ea motlakase e thusa koloi le ho boloka mafura ka ho etsa mohlala, ka ho tima enjene e tukang e ka hare ha e tsamaea lebōpo, e eme, kapa e behoa mariki. E ka boela ea thusa enjene e tukang ka hare ha e potlakisa 'me e meng e boetse e ts'ehetsa braking e nchafatsang. Ha braking e nchafatsang e sebetsa, matla a kinetic a hlahisoang ke mabili a bilikang a bolokoa joalo ka motlakase. Ka mantsoe a mang, sena se tšoana hantle le sefene se hlahisang motlakase. Leha ho le joalo, ho e-na le matla a kinetic a crankshaft, matla ana a tsoa mabiling.
- Lebasetere la plug-in le tšoana le lebasetere le felletseng. Phapang e teng ka boholo ba betri, kaha lebasetere la plug-in le leholo haholo. U boetse u hloka ho hokela koloing ho e tjhaja ka botlalo, ka hona lebitso la plug-in hybrid.
Lienjineri tsa likoloi tsa lebasetere li sebetsa joang?
Lihlopha tse ka holimo li hlalosoa ke bokhoni ba motlakase oa motlakase. Likarolong tse latelang, ho tla tšohloa mefuta e fapaneng ea ts'ebetso e nyalisitsoeng moralong. Re tla sheba mefuta e meraro ea meralo e nyalisitsoeng. Ke:
- Lebasetere le tšoanang
- Letoto lebasetere
- Letoto-bapisa lebasetere
a. Lebasetere le tšoanang
Ak'u nahane ka enjene ea koloi e hlahisang matla 'me e fetisetsa matla ao ho axis eo, ka lehlakoreng le leng, e fetisetsang matla ao ho mabili. Ka lehlakoreng le leng, o na le koloi ea motlakase e fetisetsang matla a eona ho axis e tšoanang. Ona ke molao-motheo oa lebasetere le tšoanang. Ka bobeli enjene e tukang ka hare le enjene ea motlakase li romella matla ho axis e le 'ngoe. Maemong a mangata, motlakase o pakeng tsa enjene le phetiso.
b. Letoto lebasetere
E ka 'na eaba u utloile ka "likoloi tsa motlakase tse atolositsoeng". Ke mefuta e nyalisitsoeng e sebelisang motlakase (li) motlakase le mochine o tukang ka hare. Senotlolo se nang le li-hybrids tsa letoto ke hore enjene ha e kopane le mabili ka tsela leha e le efe. Ho e-na le hoo, enjene e hokahane le jenereithara, e fanang ka motlakase bakeng sa enjene ea motlakase. Enjene e tukang e ka hare ea bulela ha ho se ho se na tefiso ka har'a betri, e matlafatsa koloi ea motlakase ka kotloloho. E ka boela ea sebelisoa ho tjhaja betri.
c. Letoto-bapisa lebasetere
Joalo ka ha lebitso la eona le fana ka maikutlo, lebasetere la letoto la li-parallel le kopanya moralo oa lebasetere le tšoanang le lebasetere la letoto. Ka mantsoe a mang, enjene e tukang ka hare e fana ka matla ho mabili le jenereithara.
Likoloi tsa motlakase li sebetsa joang?
Likoloi tsa motlakase ka botlalo ha li na enjene. Mabapi le likarolo, li na le moralo o bonolo haholoanyane o sa hlokeng li-alternator, lisebelisoa tsa ho qeta, liente tsa mafura, li-cylinders, joalo-joalo. Ka lebaka la khaello ea enjene e kholo, likoloi tse ngata tsa motlakase, ntle le kutu, li na le kutu e ka pele, eo ka linako tse ling e bitsoang "frunk". Sena se ka 'na sa e-ba molemo kaha se fana ka sebaka se eketsehileng sa polokelo ka koloing. Ho e-na le enjene, ho sebelisoa motlakase o le mong kapa tse 'maloa.
Ho beoa ha enjene ho fapana ho latela mohlala oa koloi. Tse ling li na le li-axle tse ka pele feela, ha tse ling li na le li-motor tse peli bakeng sa axle e ka pele le e ka morao. Likoloi tse ling tsa lipapali tsa motlakase tsa maemo a holimo li bile li sebelisa enjene bakeng sa lebili le leng le le leng. Ho sa tsotellehe hore na theko ke efe, likoloi tsa motlakase li sebetsa ka litsela tse tšoanang haholo. Koloi ea motlakase eohle e na le likarolo tse 'maloa, ho kenyelletsa:
- Battery
- Motlakase oa motlakase
- Sistimi ea mocheso
- Lefisa koung
- Mofetoleli oa DC/DC
- Motlakase oa motlakase oa motlakase
- Betri ea ho hula
- Tsamaiso
Ha ho na likarolo tse ngata haholo, ebile ha li hloke ho tlotsoa ha oli ea setso, sistimi ea ho ntša metsi, joalo-joalo. Ka lebaka la sena, likoloi tsa motlakase li bonolo haholo ho li boloka le ho li sebeletsa ho feta likoloi tse tloaelehileng tse sebelisoang ke enjene ea motlakase.
Ho tloha lefats'eng ho ea lefats'eng
Ho na le li-charger tse ikhethileng tsa likoloi tsa motlakase. Leha ho le joalo, likoloi tse ngata tsa motlakase li tšehetsa ho tjhaja ho tsoa sebakeng se tloaelehileng seo u nang le sona lapeng. Motlakase o tsoang lapeng la hau o etsa hore koloi ea hau e tsamaee joang lefatšeng ka bophara (ha feela motlakase o le teng)? Ha re shebeng likarolo tse fapaneng tsa koloi ea motlakase:
a. Boema-kepe ba ho lefisa
Mohato oa pele ke ho tjhaja koloi ea hau ka ho hokela tjhaja boema-kepeng ba tefo. Alternating current (AC) e kena ka har'a tjhaja ea onboard e e fetolelang ho direct current (DC), ebe e bolokoa ka har'a pakete ea betri ea traction.
b. Mofetoleli oa DC/DC
Motlakase o phahameng oa motlakase oa DC o bolokiloeng ka har'a betri ea traction e matla haholo hore lisebelisoa tsa koloi li ka sebelisoa. Ho lokisa bothata boo, converter ea DC/DC e e fetolela ho DC e nang le matla a tlase, e ka matlafatsang lisebelisoa tsa koloi. Betri e boloka le ho fana ka motlakase bakeng sa lisebelisoa tse tšoanang.
c. Motlakase oa motlakase
Enjene ea motlakase ke eona e etsang hore mabili a bilike 'me a boloke koloi e tsamaea. Matla a tsoa betereng ea ho hula.
d. Betri ea ho hula
Betri ea ho hula ke betri e ikarabellang bakeng sa ho matlafatsa koloi. Hangata ke libeteri tsa lithium-ion lithium polymer. Ka lebaka la boholo bo boholo, betri e fumaneha ka tlaase ho koloi.
e. Motlakase oa motlakase oa motlakase
Mookameli oa motlakase oa matla ke boko ba mekhoa ea motlakase. E lekanya lebelo la enjene ea motlakase, matla a fanoang ho betri, le tse ling.
f. Phetiso
Phetiso e fetisetsa matla ho tloha koloing ea motlakase ho ea ho mabili. Ho fapana le lienjineri tsa khale tse tukang ka hare, phetiso ea likoloi tse ngata tsa motlakase e na le gear e le 'ngoe feela.
g. Sistimi ea mocheso
Sisteme ea mocheso e pholisa sistimi eohle. Ke karolo ea bohlokoa haholo kaha ts'ebetso ea koloi e angoa haholo ke mocheso oa eona.
Summary
Enjene e tukang ka hare ke enjene e tsoetseng pele haholo eo hangata e sebelisang peterole kapa diesel. Phapang e kholo ka ho fetisisa lipakeng tsa enjine ea peterole le ea diesel ke hore enjene ea diesel ha e itšetlehe ka li-spark plug empa ho e-na le ho hatella. Lienjine tsa likoloi tse sebelisang mehloli e 'meli kapa ho feta ea matla li bitsoa li-hybrids. Hangata, poone e nyalisitsoeng e na le enjene e tukang ka hare le enjene ea motlakase.
Mefuta e nyalisitsoeng e ka aroloa ho ea ka moralo kapa ka boholo ba ho nyalisoa. Likoloi tse ngata tsa lebasetere li sebelisa moralo o tšoanang oa lebasetere moo enjene e tukang ka hare e fanang ka matla ho jenereithara le mabili. Koloi ea motlakase eohle e na le likarolo tse fokolang ho feta enjene ea setso. Li bonolo haholo ho li boloka kaha li na le likarolo tse fokolang 'me ha li hloke ho tlotsoa ka oli leha e le efe, mohlala.